Οι Έλληνες στο Βόρειο Καύκασο. Οδοιπορικό στη Γη του Προμηθέα.

 Τα παιδιά του Προμηθέα

Στην Ελληνική Μυθολογία ο Προμηθέας έκλεψε την φωτιά από τους Θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους για να τιμωρηθεί από αυτούς σκληρά γι αυτή του την ενέργεια. Τον αλυσόδεσαν στον Καύκασο και εκεί ένας αετός του έτρωγε καθημερινά το συκώτι, το οποίο αναγεννιόταν το πρωί καθόσον ήταν αθάνατος. Η αγάπη του προς τους ανθρώπους ήταν αυτή που σηματοδότησε την συμπεριφορά του, και αυτή η φιλανθρωπία του κληρονομήθηκε στους απογόνους του.

Ο ταξιδευτής ένα παιδί και αυτό του Προμηθέα αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να κάνει το ταξίδι στη Γη των προγόνων του. Όπου και να πήγε λες και έφερε ανεξίτηλο στο βλέμμα του το DNA  της καταγωγής του, και αναγνωρίστηκε ευθύς από τα αδέλφια του. Σκοπός του ταξιδιού του ήταν να ανακαλύψει τους συγχωριανούς του από τη Χάρσερα της Αργυρούπολης που παρέμειναν στη Ρωσία και δεν μετακινήθηκαν στην Ελλάδα. Οι Πόντιοι της περιοχής αμέσως τον αγκάλιασαν, τον ξενάγησαν, του διηγήθηκαν τις ιστορίες τους, ζήτησαν απ' αυτόν να τους διηγηθεί την δική του. Δεν είναι δα και λίγοι εκεί… Το 40% των Ποντίων της Ρωσίας ζει στην περιοχή της Σταυρούπολης.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Μιχάλη Κοτανίδη, τον Αλέξανδρο Λεωνίδη, τον Γιώργο Οικονομίδη, τον Σπάρτακο, τον Παύλο Αλέξοφ, τον Σάββα Κυριακίδη και τον Νίκο Καλπακίδη από το Εσσεντουκί, τον Βαλεντίνο Σαχπαζίδη από το Μινεράλνιε Βόντι, τον Κώστα Τουζανίδη από το Πιτιγόρσκ, τον Τσαχίροφ από το Κισλαβόσκι, τον Κώστα Κανίδη από το Μπεσλάν, τους: Γιώργο Ασλανίδη, πρόεδρο του Προμηθέα, τον Ιωάννη Ντεμουρτζίδη, αντιπρόεδρο του ίδιου συλλόγου και το γιό του Στέφανο, (πάντα εξυπηρετικός και με το χαμόγελο ζωγραφισμένο στα χείλη του), τον Κώστα Χοστελίδη από το Βλαδικαφκάζ και τους πολλούς ανώνυμους που έσφιξαν το χέρι τους στο νεοφερμένο. Χωρίς τη πολύτιμη βοήθεια και τη συμπαράσταση τους δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιήσει ο ταξιδευτής το προσκύνημα του.

Α. Μετανάστευση των Ποντίων στο Βόρειο Καύκασο.

Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία πίεζε ποικιλοτρόπως τους χριστιανικούς πληθυσμούς της επικράτειας της, οι αυτόχθονες Πόντιοι μετανάστευαν κατά περιόδους στην ομόδοξη Ρωσία. Κατά τον Πανάρετο Τοπαλίδη αυτό έγινε σε τρεις φάσεις. Στην τελευταία φάση κατά τις δεκαετίες του 1870 και του 1880 έφυγαν στον Καύκασο οι πιο αποφασιστικοί Πόντιοι από τα χωριά της Αργυρούπολης για ένα καλύτερο μέλλον. Οι Καρσλήδες θα ακολουθήσουν αργότερα. Κυρίως την δεκαετία του 1910, όταν μετά το 1917 τα Ρωσικά στρατεύματα αποχωρούσαν από την Τραπεζούντα και ήταν βέβαιο ότι οι Έλληνες θα είχαν την τύχη των Αρμενίων.

Β. Οι εστίες των Ποντίων στη Ρωσία.

Μία από τις παλιές εγκαταστάσεις των Ποντίων στο Βόρειο Καύκασο(1897) είναι το χωριό Γκρετσέσκογιε κοντά στο Μιντβόντνι.

Στο κέντρο του ελληνικού χωριού σύμφωνα με τις συνήθειες τους βρίσκεται η εντυπωσιακή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το ελληνικό σχολείο, στο οποίο έμαθαν γράμματα τόσοι και τόσοι απόγονοι του Προμηθέα.

Σ΄ αυτό το χωριό θα βρουν καταφύγιο αργότερα και κάποιοι Πόντιοι που διασώθηκαν το 1995 από τους βομβαρδισμούς στο Γκρόζνυ.

Το Μινεράλνυϊ Βόντι ήταν ανέκαθεν ένας συγκοινωνιακός κόμβος που συνέδεε τις πόλεις της νότια Ρωσίας με αυτές του Βόρειου Καυκάσου.

Ο Βαλεντίνος Σαχπαζίδης εξηγεί ότι υπάρχουν περίπου 1000 Πόντιοι στην πόλη και άλλοι τόσοι στα γύρω χωριά με σαφή ελληνική συνείδηση, αλλά χωρίς καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Γενική διαπίστωση πάντως είναι ότι όσους συνάντησε ο περιηγητής «λένε και κλαίνε για την Ελλάδα», αλλά η γνώση της γλώσσας είναι το στοιχείο που θα διατηρήσει την συνείδηση, άσβεστη φλόγα της ιστορικής μνήμης.

Το πανέμορφο Πιτιγόρσκ με ισχυρή ελληνική παρουσία. Ο Κώστας Τουζανίδης έχει πολύτιμο αρχειακό υλικό από τα εκκλησιαστικά αρχεία (βαπτίσεις, γάμους) που δείχνουν την προέλευση και την καταγωγή των Ποντίων, ανάμεσα τους και τα χωριά Χάρσερα, Χάκαξα, Ίμερα, Κρώμνη της Αργυρούπολης. 

Ένα καταπληκτικό site  στο διαδίκτυο είναι και "Οι Έλληνες του Πιτιγόρσκ", όπου μπορεί κάποιος να αντλήσει πολλές πληροφορίες για την Ελληνική Κοινότητα της πόλης.

Η πόλη είναι Πνευματικός φάρος της περιοχής ακόμα από τις αρχές του 20ου αιώνα, λόγω του ότι διέθετε Πανεπιστήμιο με λαμπρές επιδόσεις στα Παιδαγωγικά.

            

Το Εσσεντουκί των μεγάλων προσωπικοτήτων σαν τον Πολίτωφ και των ακραιφνών δωρητών. Όλη η πόλη ζει σε ελληνικούς ρυθμούς. Εστιατόρια, μαγαζιά, ξενοδοχεία σου θυμίζουν ότι είσαι σε ...ελληνική περιοχή. Και να μην ξέρεις ρωσικά μην ανησυχείς!!! Θα σε ανακαλύψουν οι πατριώτες σου, όπως έγινε και με τον ταξιδευτή!!! Δεν θα νιώσεις ποτέ μόνος. Όπως λέει ο Αλέξανδρος Λεωνίδης με λίγο θυμό,  ίσως και με ποντιακό εγωισμό στους συντοπίτες του Ρώσους, ότι την πόλη την έχτισαν οι Έλληνες. Σαν τον Στάθη Ιωσηφίδη από τη Χάρσερα, παππού του Απόστολου Αποστολίδη, πολύ γνωστού στον Ποντιακό χώρο, μέλους της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.

Ο Απόστολος Αποστολίδης στο σπίτι του παππού του το 1994.

Ο Στάθης Ιωσηφίδης

Το σπίτι όπως  διασώζεται σήμερα.

Στο σπίτι του υπάρχει η επιγραφή που παραπέμπει στο έτος κατασκευής του (1900), τότε που οι αγράμματοι και εργατικοί μετανάστες από τον Πόντο, στάθηκαν στα πόδια τους και δημιούργησαν στην καινούργια πατρίδα τους. Δυστυχώς στην Σταλινική περίοδο θα γνωρίσουν τις διώξεις και οι εκτοπισμένες οικογένειες που έρχονταν στην Ελλάδα με καράβι από την Οδησσό είχαν μέλη μόνο γυναικόπαιδα.

Τα στοιχεία της δίωξης του…

Ιωσηφίδης Ευστάθιος του Γεωργίου. Γεννήθηκε το 1870 στην Αργυρούπολη (Gumyushhan). Ελληνικής καταγωγής. Χαμηλότερη εκπαίδευση. Αρτοποιός. Ζει: Essentuki. Συνελήφθη στις 15 Δεκεμβρίου 1938. Ετυμηγορία: 3 χρόνια εξορία στο Καζακστάν.

Πηγή: Βιβλίο μνήμης της περιοχής Σταυρούπολης.

Παρόλο που η ποινή του ήταν μόνο 3 χρόνια, στην Ελλάδα θα φτάσει το 1951….

Είναι πολύ δύσκολο σ' όλη την διάρκεια τη Ποντιακής Ιστορίας να βρεις δύο συνεχόμενες γενιές να στεριώσουν στον ίδιο τόπο χωρίς να είναι κυνηγημένοι και διωγμένοι. Μαζί με την μοίρα του Προμηθέα οι Πόντιοι κληρονόμησαν και αυτή του Οδυσσέα.

Το Εσσεντουκί δεν το θυμάσαι μόνο για του ζεστούς Πόντιους που θα συναντήσεις. Κάποιοι από αυτούς ήρθαν από τη Γεωργία την δεκαετία του '60 και κάποιοι άλλοι από την ίδια περιοχή μετά τις εμφύλιες διαμάχες και τους πολέμους της δεκαετίας του '90. 

Πολύ συμβολικό και το όνομα του συλλόγου τους που σε καλοσωρίζει. «Φοίνιξ».

Στο Εσσεντουκί υπάρχει από το 2019 το μεγαλύτερο Μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Και όταν έρθει η στιγμή τα παιδιά του Προμηθέα θα στήσουν και ένα άλλο μνημείο Γενοκτονίας των Ποντίων. Αυτή τη φορά για τα θύματα των Σταλινικών διώξεων, που είτε εκτελέστηκαν απ’ ευθείας είτε  που μαρτύρησαν στα γκουλάγκ  της Σιβηρίας και του Αρκτικού. Και αν οι Πόντιοι επιβίωσαν είναι γιατί τους θρήνους τους συνοδεύει το αρχαίο όργανο. Η λύρα.

Ο Παύλος Αλέξοφ αρνείται το ρόλο του κύριου εμπνευστή του Μνημείου, μιας και όλοι μαζί συνεισέφεραν. Όταν μονιάζουν οι Έλληνες μεγαλουργούν... Μαζί με το Μνημείο της Γενοκτονίας οι θρησκευόμενοι Πόντιοι έχτισαν στον ίδιο χώρο μια σειρά από εκκλησίες μαζί με ένα υπέροχο άγαλμα του Σωτήρα Χριστού, το τρίτο ψηλότερο στον Κόσμο.

Για να προσεγγίσεις τις εκκλησίες περνάς ανάμεσα από τις προτομές των επιφανών αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, πνευματική τους κληρονομιά και στήριγμα της εθνικής τους αυτογνωσίας. Στους γύρω οικισμούς από το Εσσεντουκί τα παιδιά των ομογενών διδάσκονται Ποντιακούς χορούς, τους οποίους αγαπούν με πάθος.

 Οι Πόντιοι στην περιοχή υπερβαίνουν πιθανώς τις 5.000.

Το Κισλαβόσκι είναι μια πανέμορφη πόλη με ιαματικά λουτρά και υπέροχη αρχιτεκτονική, όπως και οι υπόλοιπες πόλεις του Βορείου Καυκάσου, ακόμα από την περίοδο της Τσαρικής Ρωσίας. Είχε πολύ αξιόλογη παροικία Ποντίων που διέπρεψαν στη νέα τους πατρίδα.

Ένας από αυτούς ο μεγαλύτερος ζωγράφος του Καυκάσου, ο Λεωνίδας Παπαδόπουλος, που στο μνήμα του είναι σκαλισμένοι οι χρωστήρες που τόσο πολύ αγάπησε.

Είναι εγγονός του Χαρσερέτη Κωστάναγα που έκτισε τα κτίρια του σιδηροδρομικού σταθμού. 

Ο γιός του Κωστάναγα Δημήτρης, ανώτατος αξιωματικός, πιλότος και μηχανικός αεροπλάνων και κομισάριος της πόλης εκτελέστηκε….

• Кешишев-Попандапуло Дмитрий Константинович

Родился 05.1907, г. Кисловодск; грузин; образование высшее; член/канд. в члены ВКП(б) с 1931; военинженер, Эскадрилья 40 авиабригады. Проживал: Витебская обл., Витебский р-н.
Арестован 11 июля 1937 г.
Приговорен: Комиссия НКВД СССР и Прокурора СССР 22 ноября 1937 г., обв.: 64, 68, 71, 76 УК БССР - член ПОВ.
Приговор: ВМН Расстрелян 3 декабря 1937 г. Реабилитирован 13 августа 1957 г. Военный трибунал БВО

Источник: Белорусский "Мемориал"

Η ελληνική συνοικία εκτεινόταν στον λόφο πάνω από τη γέφυρα του ποταμού εκεί που σήμερα είναι το τζαμί. Υπήρχαν όμως και ελληνικά νεοκλασικά κτίρια στο κέντρο της πόλης σαν το Popandopoulo dom.

Το οδοιπορικό συνεχίστηκε στο Βλαδικαφκάζ, όπου ο ταξιδευτής ήταν προσκεκλημένος για τα 30 χρόνια από της ιδρύσεως του συλλόγου "Προμηθέας".

Οι πρώτοι μετανάστες που έφτασαν στο Βλαδικαφκάζ ήταν από τα χωριά της Αργυρούπολης και όλοι τους διέπρεψαν οικονομικά και πνευματικά και ευεργέτησαν τον Ελληνισμό της Πόλης.

Ο αλευρόμυλος του Λάζαρεφ (Λαζαρίδη ) στο Βλαδικαφκάζ. Αρχές 20^ου αιώνα.

Ο Χαραλαμπίδης από την Χάρσερα έφτιαξε την εκκλησία Κωνσταντίνου και Ελένης σε ρωσικό ρυθμό. Αργότερα στις αρχές όμως του 20ου αιώνα, όπως μας πληροφορεί ο Κώστας Παυλίδης (μοναδική βιβλιογραφική πηγή σε ότι  αφορά την πόλη) κατέφθασαν και οι  Καρσλήδες. Το μεγαλύτερο μέρος της λεωφόρου Μιρ, κτίστηκε από Πόντιους μαστόρους, οι οποίοι συμβολικά άφηναν το αποτύπωμα της καταγωγής τους στις προσόψεις των σπιτιών που έκτιζαν.

Το Ελληνικό σχολείο ιδρύθηκε το 1901 από τον Μαράντοφ από την Ίμερα της Αργυρούπολης. Από τους πρώτους δασκάλους του σχολείου ήταν και ο Χαρσερέτης Κώστας Αποστολίδης που κατά τις Σταλινικές διώξεις εκτοπίστηκε. Οι Σοβιετικές αρχές έκλεισαν το '38 το αμιγές ελληνικό σχολείο, αλλά μετά το οίκημα λειτούργησε στην αρχή  σαν ρωσικό σχολείο και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν σε αυτό δημόσιες υπηρεσίες.

Η αρχιτεκτονική των απλών σπιτιών στην ελληνική συνοικία γύρω από την οδό Τριανταφύλλοβα ακολούθησε κάποια Οσετίνικα διακοσμητικά χαρακτηριστικά και πολλές φορές όπως εξηγεί ο μηχανικός Κώστας Χοστελίδης, χρησιμοποιούνται μέχρι και οκτώ διαφορετικά είδη τούβλων ως διακοσμητικά, ενώ οι εξωτερικές μάντρες τους είναι φτιαγμένες από μεγάλα βότσαλα, που αφθονούν στα ηφαιστειακά πετρώματα της περιοχής. Πάντα όμως κάποια επιγραφή ή κάποιο διακοσμητικό στοιχείο θα παραπέμπει έναν ακάματο ερευνητή  της ιστορίας στη σύνδεση  του κτιρίου με την Ελλάδα.

Το 1988 ιδρύθηκε ο σύλλογος "Προμηθέας". Λίγο αργότερα, το 1990 επιστράφηκε στο σύλλογο και το υπάρχον κτίριο- παλιό ελληνικό σχολείο- και με τις προσπάθειες του Πόλυ Σιδηρόπουλου ξανάρχισε να λειτουργεί με πολλαπλή δραστηριότητα.

Το ελληνικό σχολείο του Προμηθέα.

Το προσωπικό του είναι κρατικοί υπάλληλοι και υπηρετεί  την κοινωνία το απόγευμα με διάφορες δραστηριότητες, που αφορούν τον Πολιτισμό: θέατρο, χορός, μουσική, ζωγραφική και μαθήματα ελληνικής γλώσσας. Όμως γίνεται και προετοιμασία των νηπίων για το δημοτικό σχολείο. Λειτουργούν έτσι τρία τμήματα με δεκαπέντε νήπια το καθένα. Η κα Κιαχίδου Αθηνά είναι η διευθύντρια όλου του σχολείου, η κα Αγγελική Ασλανίδου, που είναι γυμνάστρια διδάσκει χορό και τραγούδι σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες ξεκινώντας τα τμήματα από 5 έως 7 χρονών μέχρι και  τους ενήλικες. Η κα Μιχαηλία-Λευκοθέα Πασενίδου διδάσκει ελληνικά και θέατρο. Η κα Ελένη Λαμπριανίδου μουσική. Ο κος Νίκος Χαραλαμπίδης ζωγραφική, ο κος Μάξιμος Ασλανίδης μουσική και χορό. Το έργο τους υποστηρίζουν η κα Αναστασία Πασχαλίδου, διοικητικός και η κα Ειρήνη Ζολοβιόβα  που είναι νηπιαγωγός. Εννοείται ότι εκτός των Ποντιακών χορών που τους χορεύουν εξαιρετικά τα μέλη της χορευτικής ομάδας χορεύουν και όλους τους παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς. Παντού Ελλάδα. Στις αίθουσες, στην αυλή, μα πιο πολύ μέσα στη ψυχή τους.

    Το δραστήριο Δ.Σ. αποτελείται από 11 άτομα και ηγούνται ο Γιώργος Ασλανίδης ως Πρόεδρος με θητεία από το 1997 και ως αντιπρόεδρος ο Γιάννης Ντεμουρτσίδης. Ο σύλλογος έχει 2.300 μέλη που μαζί με αυτούς που είναι έως δεκαοκτώ χρονών φθάνει και ξεπερνάει τα 3.000 μέλη. Μια ισχυρή ζώσα Ελλάδα στη Βόρεια Οσετία. Στο χώρο του οικήματος υπάρχει επιγραφή εντοιχισμένη με τα ονόματα όσων έπεσαν στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, αλλά και όσων άδικα εκτοπίστηκαν μετά το ‘38, με τα κεριά να είναι αναμμένα τις ημέρες των τελετών.

Κατά τις Σταλινικές διώξεις οι Πόντιοι από τη Μαύρη Θάλασσα εκτοπίστηκαν  προς το Καζακστάν. Επειδή όμως η σιδηροδρομική γραμμή είχε βομβαρδιστεί και καταστραφεί από τους Γερμανούς, το τρένο λοξοδρόμησε και έφθασε στο Βλαδικαφκάζ. Εκεί παντρεύτηκαν   οι εκτοπισμένοι Μαυροθαλασσίτες και γέννησαν τα παιδιά τους!!! Οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν όμως να καταλάβουν όλη την πόλη. Έγιναν μάχες σώμα με σώμα  μέσα στη πόλη και γι' αυτό σε ανάμνηση παντού στην πόλη και γύρω από αυτήν βλέπεις μνημεία ηρώων και μαχών. Ανάμεσα στους ήρωες και Πόντιοι. Φωτογραφίες τους μαζί με τα κατορθώματα τους αναφέρονται στους τοίχους του Ελληνικού Σχολείου.

Γ. Οι εκδηλώσεις του Προμηθέα

Οι δράσεις του Προμηθέα είναι πολύ μεγάλο Πολιτιστικό μέγεθος για την Δημοκρατία της Οσετίας. Γι αυτό εξάλλου ήταν υπό την αιγίδα της.

Οι πολιτιστικές ημέρες στο Βλαδικαφκάζ ξεκίνησαν στις 20 Ιουνίου και διήρκησαν τρεις ημέρες. Επίσημοι προσκεκλημένοι ήταν από το Νοβοροσίσκ ο Πρόξενος  της Ελλάδας κος Στυλιανός Γαβριήλ και από το Κράσνονταρ ο αντίστοιχος της Κύπρου κος Ηλίας Μαυροκέφαλος. Παρευρέθησαν εκπρόσωποι  Ποντιακών συλλόγων από όλα τα μέρη της Ρωσίας και Πόντιοι προσκεκλημένοι από την Ελλάδα. Ανάμεσα τους ήταν ο Κυριάκος Χ’’Κυριακίδης, καθηγητής της έδρας των Ποντιακών Σπουδών του Α.Π.Θ., η Σοφία Προκοπίδου από το Μ.Π.Ε. και το παιδί του Προμηθέα, που οδηγήθηκε από την επιθυμία  του να βρει συγχωριανούς και συγγενείς του.

Η επίσκεψη στο μαρτυρικό Μπεσλάν, όπου μαθητές του σχολείου βρήκαν τραγικό θάνατο εξαιτίας τρομοκρατικής ενέργειας αυτονομιστών, ανέδειξε και το μεγαλείο ψυχής του Πόντιου δασκάλου και γυμναστή Γιάννη Κανίδη.

Στο "Σχολείο των Αγγέλων" είναι αδύνατον να είσαι άνθρωπος και μάλιστα εκπαιδευτικός και να μην γονατίσεις στις φωτογραφίες των αδικοχαμένων παιδιών που έχουν για συντροφιά τα λούτρινα παιχνίδια τους και να μην κλάψεις για τις τόσες αθώες ψυχές που μαρτύρησαν. Στα μνήματά τους τα μπουκαλάκια με το νερό θυμίζει το μαρτύριο της δίψας που επέβαλαν οι τρομοκράτες τα παιδιά. Η Ελληνική αντιπροσωπία ενημερώθηκε από εκπαιδευτικό του «Σχολείου των Αγγέλων» και κατέθεσε στεφάνια στη μνήμη των θυμάτων.

Η Ελληνική αντιπροσωπεία καταθέτει στεφάνι στη μνήμη των θυμάτων.

Η επίσκεψη της Ποντιακής αντιπροσωπείας στη συνέχεια στο οικοτροφείο και σχολείο συνάμα που φέρει το όνομα του Γιάννη Κανίδη, ήταν πλημμυρισμένη από συναισθήματα. Το σχολείο κτίστηκε με την οικονομική συνδρομή της Ελλάδας, της οργάνωσης «Αλληλεγγύη» της Εκκλησίας της Ελλάδας και της Νορβηγίας και με την καθοριστική συμμετοχή του Πολιτικού Μηχανικού Γιώργου Ασλανίδη.

Δόθηκε η ευκαιρία στην εκπαιδευτική κοινότητα αυτού του υπέροχου σχολείου να γνωρίσει τους Έλληνες πνευματικούς αδελφούς της. Οι Οσετίνοι εκπαιδευτικοί στο πεντακάθαρο και άριστα οργανωμένο σχολείο ετοίμασαν ολόκληρο πρόγραμμα υποδοχής των επισκεπτών με χορούς των μαθητών τους και γεύμα. Αξίζει να τονιστεί ότι οι Οσετίνοι είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί και οι Πόντιοι ήταν η μόνη ετερογενής φυλή εκτός Καυκάσου που είχε καλή σχέση προφανώς με τους Οσετίνους αλλά παραδόξως και με όλους τους Μουσουλμάνους της περιοχής: Καπαρντίνκους, Ιγκουσιέτιους, Τσετσένους.

Στο συνέδριο της διεθνούς διάσκεψης που έγινε υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Οσετίας, ο Κυριάκος Χ’’Κυριακίδης παρουσίασε το θέμα που αφορούσε τις μετακινήσεις των Ελληνικών πληθυσμών από τον Πόντο στον Βόρειο Καύκασο.

Το θέατρο του Πανεπιστημίου ήταν κατάμεστο και ρίγη συγκίνησης κατέλαβαν τους θεατές, όταν όλα τα ηλικιακά χορευτικά τμήματα του "Προμηθέα" με τις άψογες ποντιακές στολές τους εμφανίστηκαν στην σκηνή.

Αχ Ελλάδα μου τι συγκινήσεις  εκπέμπεις έστω, και στον Βόρειο  Καύκασο….                

Το μόνο που έχει υποχρέωση η Ελληνική Πολιτεία είναι να ενισχύσει την διδασκαλία της Ποντιακής και της Ελληνικής γλώσσας!!! Τόσοι Πόντιοι εκπαιδευτικοί της Ελλάδας θα μπορούσαν να προσφέρουν, αν οι εξαιρετικοί Πανεπιστημιακοί της Ποντιακής Κοινότητας καταρτίσουν ένα πρόγραμμα διδασκαλίας.

Η Επίσκεψη στο Εθνικό Μουσείο του Βλαδικαφκάζ, έδωσε την δυνατότητα εκτός των άλλων να γνωρίσουν οι επισκέπτες την ιστορία της περιοχής και η συνάντηση μεταξύ εμπορικών αντιπροσώπων από τη Ρωσία και την Ελλάδα έδωσε τη δυνατότητα προβολής την ελληνικών προϊόντων στην Βόρεια Οσετία.

Πολύ μεγάλο μέγεθος πολιτιστικό και κοινωνικό η Ποντιακή Κοινότητα του Βλαδικαφκάζ για την Βόρεια Οσετία. Πάμπολλοι "δικοί μας άνθρωποι" διακρίθηκαν για την προσφορά τους στην κοινωνία τους. Σαν την παιδίατρο Ελένη Τεμουρίδου που βραβεύτηκε για την προσφορά της.

Ιδιαίτερη συγκίνηση κατέλαβε τον περιηγητή όταν ανακάλυψε συγγενείς του γιατί τα μέλη-κλάδοι από τον ίδιο γενέθλιο τόπο της Αργυρούπολης διαμοιράστηκαν ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Ρωσία κατά την δεκαετία του ’30. Κάποιοι από αυτούς αναπαύονται στο νεκροταφείο και ο περιηγητής με συγκίνηση προσκύνησε στα μνήματα τους.

           
Το πρόγραμμα περιλάμβανε και την επίσκεψη στο ορθόδοξο μοναστήρι του Φιαγντόν. Το τοπίο στο Βόρειο Καύκασο είναι άγριο, επιβλητικό και με τις δικές του εξαρτήσεις και συναρτήσεις που πρέπει ο επισκέπτης να αποδεχθεί.

Νεκρόπολη και τοπία στον Καύκασο.

Εις το επανειδείν.

Το παιδί του Προμηθέα επέστρεψε στη χώρα του με την ελπίδα ότι το κείμενο του για μια άλλη Ελλάδα, την Ελλάδα του Βόρειου Καυκάσου θα αναγνωσθεί από συμπατριώτες του...