9ο Γυμνάσιο Νίκαιας. Ήμουν και εγώ εκεί. Όταν στα σχολεία δεν υπήρχαν κάμερες.

Στη ζωή κάποιες φορές ένα αόρατο χέρι  οδηγεί τα βήματά σου εκεί που υπάρχει λόγος. Αφήνεσαι στη μοίρα σου. Στο απρόοπτο!!! Ερχόμενος από την "άγονη γραμμή" και τις περιπλανήσεις στο γαλάζιο του Αιγαίου το 1992,  μου έλαχε το 9ο Γυμνάσιο Νίκαιας, που αποδεδειγμένα πρόσθεσε γλυκές πινελιές στη ζωή μου και στο χαρακτήρα μου. Συστεγαζότανε με το 5^ο Γυμνάσιο και λειτουργούσε σε βάρδια πρωί – απόγευμα.

Το κλίμα στο σχολείο ήταν ήδη διαμορφωμένο. Ένας χώρος που δύσκολα ξεχώριζες σε επίπεδο ψυχών ποιος είναι δάσκαλος, ποιός γονέας και ποιός μαθητής. 

Ποιός είναι ο διευθυντής του σχολείου Νίκος Χατζίνης, ποιός ο υποδιευθυντής Στέλιος Βλυσίδης, ποιός ο πρόεδρος του συλλόγου γονέων Διαμαντίδης, ποιός η «ψυχούλα» του σχολείου Κώστας Τσαμπίρας…… Όλοι  μια παρέα.

Όταν έκλεινε η πόρτα της αίθουσας ο Στέλιος, ο Κώστας, η Ρόζα, η Ιωάννα, ο Γιώργος που ήταν οι δάσκαλοι,  "συναντούσαν" την Δέσποινα, την Ελένη, την Αθηνά, τον Ηλία,  τον Γιώργο, τον Παναγιώτη, τον Αριστείδη, την Θεοδώρα πού ήταν οι μαθητές. Αμφίδρομη αγωγή. Διδάσκεις και διδάσκεσαι. Το μόνο που είχες να κάνεις ήταν να ενταχθείς στο ανθρώπινο μελίσσι. Σε γιορτή της 25ης Μαρτίου υπήρξε η ευτυχής συγκυρία δάσκαλος να απαγγέλλει το Θούριο του Ρήγα, συμμετέχοντας ως ισότιμο μέλος με τους μαθητές του, οι οποίοι είχαν επιμεληθεί την παρουσίαση του προγράμματος, σύμφωνα με τις οδηγίες των εκπαιδευτικών που είχαν αναλάβει τη γιορτή. Της Ιωάννας και της Ρόζας.

Ο Ρήγας απαγγέλει το Θούριο

Ένα σχολείο που λειτουργούσε όπως έπρεπε να λειτουργούν όλα τα σχολεία. Συντελούσε  και η αγωγή των παιδιών από τις οικογένειες τους. Παιδιά των λαϊκών συνοικιών του Πειραιά ήταν, και ο γράφων όντας και  ο ίδιος γόνος των ίδιων συνοικιών, έχοντας τελειώσει μάλιστα ένα εμβληματικό σχολείο του Πειραιά (το Ζάννειο). Μεγάλη υπόθεση αυτό!!! Μιλάς τη γλώσσα τους.

Όπως όλες οι σχέσεις που αντέχουν στο χρόνο η δική μου με τους μαθητές μου,  ξεκίνησε με αμφισβήτηση. Το πενταμελές ενός τμήματος ζήτησε από το διευθυντή του σχολείου την αλλαγή μου. Γιατί ήμουνα απαιτητικός.... Προερχόμουν από Λύκειο και κατευθύνσεις.... Στην πορεία όχι μόνο τα βρήκαμε απλώς, αλλά η σχέση μας έγινε μαργαριτάρι στα μύχια της ψυχής μου. Ήταν η καθημερινή μου παρέα. Και την ιστορία τη γράφουν οι παρέες!!!

Το σκίτσο το επιμελήθηκε
η μικρή μας Ρόζα.

Ήταν η εποχή του Ονείρου. Να γίνει κάτι καλύτερο από το χθες. Τότε ξεκινούσε και η εκπόνηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ήδη στο σχολείο λειτουργούσε υπέροχα η θεατρική ομάδα. Είπαμε να αρχίσουμε την προσπάθειά της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και τι πιο πρόσφορο να ασχοληθείς αρχικά με τα προβλήματα του τόπου σου. Τα  περιβαλλοντικά προβλήματα του Δήμου Νίκαιας.

Αξίζει ένας κάτοικος της Νίκαιας να μελετήσει τα συμπεράσματα των παιδιών του τότε  και να συγκρίνει τη διαχείριση αυτών των προβλημάτων σήμερα. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και άρχισαν να περιδιαβαίνουν την πόλη τους, τη Νίκαια, φωτογραφίζοντας στιγμιότυπα, εντοπίζοντας προβλήματα και ανάγκες, συμπληρώνοντας ερωτηματολόγια, παίρνοντας συνεντεύξεις από φορείς και πρόσωπα. Ασχολήθηκαν με το ποσοστό και το είδος του πράσινου της πόλης, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την ηχορύπανση, τον τρόπο αποκομιδής των σκουπιδιών, την ανάπλαση των προσφυγικών κατοικιών. Επισκέφθηκαν το χώρο διαλογής απορριμμάτων στο Σχιστό και το χώρο υγειονομικής ταφής στα Άνω Λιόσια.

Τα συμπεράσματα της μελέτης τους παρουσιάστηκαν από τους μαθητές σε ημερίδα στο σχολείο παρουσία κατοίκων της πόλης στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Τα πορίσματα αυτά της μελέτης τους αναδείχθηκαν και σε συνέδριο του Πανεπιστημίου Αιγαίου (ΕΔΩ) πολύ αργότερα από τον γράφοντα, μην έχοντας οι ίδιοι τη δυνατότητα να παρευρεθούν στην παρουσίαση.

Χωρίς να το επιδιώξουν με πρόταση της Διεύθυνσης Πειραιά η μελέτη τους στάλθηκε στην Ένωση Ελλήνων Φυσικών και έτυχε του 4ου Πανελληνίου βραβείου, που συνοδεύτηκε με την απονομή χρηματικού επάθλου των 50.000 δραχμών.

Το βραβείο παρέλαβαν εκ μέρους όλης της ομάδας η Δέσποινα Γκέντζη και ο Γιώργος Εγγλέζος.

Ο Γιώργος και η Δέσποινα στα γραφεία της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
κατά την απονομή του βραβείου

Τα χρήματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για να μεταβεί η περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου στο ΚΠΕ της Κλειτορίας για να συμμετέχει εκεί σε τετραήμερο πρόγραμμα, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων και των μαθητών. Οι μαθητές κατά τη παραμονή τους στη Κλειτορία εκτός από την ενημέρωση για τις λειτουργίες και την προσφορά των ορεινών δασικών οικοσυστημάτων από εκπαιδευτικούς του ΚΠΕ, ασκήθηκαν σε ορεινή ποδηλασία, επισκέφτηκαν ορειβατικά καταφύγια και τον ιχθυογεννητικό σταθμό στο Πλανητέρο, και τέλος ξεναγήθηκαν στο Σπήλαιο των Λιμνών. Ήταν όλοι μια παρέα….

Το σκίτσο είναι της μικρής Ρόζας.

Τη σχολική χρονιά '93-'94 εκπονήθηκε ένα διαφορετικό πρόγραμμα. Κάθε Κυριακή εκπαιδευτικοί και μαθητές επισκέπτονταν αρχαιολογικούς  χώρους και μουσεία εντός της Αττικής, συμπληρώνοντας ερωτηματολόγια κατά πόσο τα μέλη των οικογενειών τους τα είχαν επισκεφτεί, ή γνώριζαν κάτι για αυτά.

Στο πρόγραμμα έλαβαν μέρος 80 μαθητές και των τριών τάξεων του σχολείου. Στο τέλος της χρονιάς η κάθε ομάδα εξέθεσε σε πινακίδα τη μελέτη της και την παρουσίασε σε ημερίδα στο χώρο του σχολείου. Ήταν μια συνεπής διάχυση των εμπειριών τους στη Τοπική Κοινωνία.

  

Πέρασαν πολλά χρόνια  και πλέον οι μαθητές του τότε, έγιναν σήμερα οικογενειάρχες, οπότε οι εντυπώσεις τους από αυτές τις δράσεις, εκτός των συναισθηματικών αναμνήσεων έχουν και ιστορική αξία. Κυρίως αξιολογική επί της ουσίας, για το τι ακριβώς έζησαν και αποτίμησαν τα παιδιά. Όχι σαν τις αξιολογήσεις που σχεδιάζονται σήμερα. Την αξιολόγηση που ανατίθεται σε μία κάμερα παρακολούθησης της σχολικής δραστηριότητας ή σε ένα μελετητικό όμιλο….. Ποσοτικές αξιολογήσεις που προτείνονται  μόνον για να υποστηριχθεί μία κατευθυνόμενη πρόταση.... Για τη χρήση αποκλειστικά οπτικοακουστικών μέσων και εκπαίδευσης από απόσταση, παραγνωρίζοντας εντελώς τον ανθρώπινο παράγοντα. Την ανθρώπινη καθημερινή επαφή και τη συνύπαρξη στον ίδιο χώρο, την βίωση των προβλημάτων, τα ζενίθ και τα ναδίρ της οποιασδήποτε διαδικασίας. Όπως συμβαίνει και στις ανθρώπινες.

Είναι αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή οι δρόμοι μας θα χώριζαν. Τότε που κόβεις τη ψυχή σου κομμάτια και τους τα δίνεις αντίδωρο. Και αυτά στο επιστρέφουν με λέξεις βγαλμένες από τη ψυχή τους σε ένα χαρτί….

Πέρασαν δεκαετίες χωρίς να συναντήσω κάποιους από αυτούς. Θα ήμασταν ευγνώμονες αν τα παιδιά του τότε, πολίτες του σήμερα κατέγραφαν τις εντυπώσεις τους, τα βιώματα τους  χωρίς συναρτήσεις και εξαρτήσεις.

Ήρθε η ώρα για όλους τους παράγοντες του σχολείου: Συναδέλφους, γονείς, μαθητές. Να τους απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ και να τους πω.

Σας ευγνωμονώ.

Ήμουν και εγώ εκεί. Στην παρέα του 9ου Γυμνασίου Νίκαιας '92-'94.