Αργεντινή: Ένα ταξίδι στη χώρα του Τάνγκο.

 

Εισαγωγή στο νόημα του ταξιδιού.

Η Αργεντινή έχει έκταση είκοσι φορές μεγαλύτερη έκταση από την Ελλάδα. Το μήκος της είναι περίπου 3.500 χιλιόμετρα και το πλάτος της 1.400 χιλιόμετρα περίπου. Άρα μια τεράστια χώρα που φυσικά είναι αδύνατον να την περιηγηθείς όλη. Τα σύνορα της φθάνουν μέχρι το Ιγκουασύ.

(Βλέπε: http://vkonsta.blogspot.com/2017/06/blog-post_8.html

Το ταξίδι μας όμως θα περιοριστεί στο Μπουένος Άιρες, πρωτεύουσα της χώρας, και την ιδιαίτερη οικολογικά άγονη περιοχή με παγετώνες και σπάνια είδη ζώων. Την Παταγονία. Η χώρα που κάποτε ευημερούσε (το διακρίνεις από τα κτίρια της εποχής αρτ νουβώ, ευρωπαϊκής επιρροής) και αποτελούσε τη Γη της Επαγγελίας σήμερα υποφέρει οικονομικά και μπορεί να συναντήσεις φτωχούς και άστεγους. Δεν είναι εύκολο να εξηγήσεις το πώς και το γιατί η χώρα μαζί με τη γειτονική Ουρουγουάη, την Ελβετία της Νότιας Αμερικής κατέρρευσε!!!

(Βλέπε: http://vkonsta.blogspot.in/2017/06/blog-post_25.html )

 Όμως παραμένουν οι πιο μεσογειακές χώρες της Λατινικής Αμερικής, μιας και χιλιάδες Ισπανοί, Ιταλοί, Γάλλοι, Έλληνες, Λιβανέζοι, ακόμη και Αρμένιοι συνέρευσαν σα μετανάστες. Είναι οι πιο φιλελληνικές χώρες στην Αμερική, κάτι που θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε στο παρόν άρθρο!!! Φθάνει μόνο να επισκεφθείς τις Ελληνικές Κοινότητες και να καταγράψεις την ένδοξη παλιότερη παρουσία τους στη χώρα.

Η Ελληνική κοινότητα στη συνοικία Παλέρμο του Μπουένος Άιρες.

Ταυτόχρονα πρέπει να ζήσεις τη βραδινή ζωή της, να γευτείς τη κουζίνα της, να γνωρίσεις ενδιαφέροντες ανθρώπους, να νοιώσεις πως φτωχοί και βασανισμένοι από την οικονομική κρίση άνθρωποι βρήκαν διέξοδο στη μουσική και το χορό, βάζοντας χρώμα στη ζωή τους.

Η χώρα και οι ταξιδιωτικοί προορισμοί μας.

Σύγκριση μεγέθους
Ελλάδας  -  Αργεντινής

 Α. Τα αξιοθέατα του Μπουένος Άιρες.

Η περιήγηση στη πόλη περιλαμβάνει: Το παλιό και το νέο κοινοβούλιο, το θέατρο Κολόν, την ιταλική συνοικία Λα Μπόκα με την πλατεία Καμινίτο, το Δημαρχείο της Πλάθα ντελ Μάγιο και το μαυσωλείο της Περόν.

Το θέατρο Κολόν

.

Το περπάτημα στο πεζόδρομο Φλορίδα και στη λεωφόρο Κοριέντες Πόρτο και Σάντα Φε είναι απαραίτητο.

 

Η πιο όμορφη εκκλησία θεωρείται η Παναγία του Ελέους ενώ η πιο παλιά είναι ο Άγιος Λογιόλα. Η Πλάζα ντελ Μάγιο. Το κοιμητήριο Ρεκολέτα.

Το λιμάνι Πουέρτο Μαδέρο. Επιβάλλεται να παρακολουθήσεις τη μυσταγωγία του τάνγκο σε ένα από δεκάδες νυκτερινά μαγαζιά.

Το νεκροταφείο Ρεκολέτα, που ιδρύθηκε το 1822, είναι χτισμένο σαν πόλη, με μεγάλα “οικοδομικά τετράγωνα»με δεντρόφυτες λεωφόρους που εκτείνονται συνολικά σε 14 στρέμματα και περιλαμβάνουν περίπου 5.000 διαφορετικά μαυσωλεία. Το κοιμητήριο φιλοξενεί μερικές από τις πιο αγαπημένες προσωπικότητες της χώρας, όπως προέδρους, νομπελίστες, στρατιωτικούς διοικητές και την πολύ λατρεμένη Εύα Περόν, της οποίας το πεντακάθαρο μαυσωλείο είναι το πιο εντυπωσιακό στη γύρω περιοχή.

Με τα επιβλητικά 734 βιβλιοπωλεία – περίπου δηλαδή 25 βιβλιοπωλεία ανά 100.000 κατοίκους – το Μπουένος Άιρες έχει τον μεγαλύτερο αριθμό βιβλιοπωλείων κατά κεφαλήν στον κόσμο. Οι Αργεντινοί αγαπούν να διαβάζουν, μια παράδοση που έχει υιοθετηθεί από τους Ευρωπαίους προγόνους τους και είναι εμφανής στην ποικιλία βιβλιοπωλείων που υπάρχουν.

Η γιγαντιαία Αβενίντα 9 Ιουλίου διασχίζει ακριβώς την καρδιά του κέντρου του Μπουένος Άιρες, εξυπηρετώντας ως βασική αρτηρία της κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης. Αυτός ο δρόμος μαμούθ έχει πλάτος 140 μέτρα και αποτελείται από 22 λωρίδες κυκλοφορίας. Στις ώρες αιχμής, αν δεν βιάζεσαι, αποτελεί ένα απ’ τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της πόλης.

Το Κάζα Ροζάτα, που σημαίνει το “ροζ σπίτι»στα ελληνικά, είναι το διάσημο προεδρικό παλάτι που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι οποιασδήποτε περιήγησης με τα πόδια στο κέντρο της πόλης. Αυτό το εμβληματικό κτίριο εδραιώθηκε στην εθνική ιστορία όταν ο Χουάν Περόν, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Εύα, απευθύνθηκε στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί κατά εκατοντάδες χιλιάδες ζητώντας την απελευθέρωσή του. Ωστόσο, ένα λιγότερο γνωστό κομμάτι της ιστορίας του είναι ο λόγος που το σπίτι ήταν αρχικά βαμμένο ροζ. Μια θεωρία είναι ότι δύο σημαντικά πολιτικά κόμματα με χρώματα λευκό και κόκκινο ενώθηκαν εκεί τον 19ο αιώνα. Άλλη εκδοχή προτείνει ότι το κτίριο ήταν αρχικά βαμμένο με αίμα αγελάδας, το οποίο ήταν συνηθισμένο στην τότε εποχή ως αποτελεσματικό μονωτικό έναντι της ζέστης και της υγρασίας.

Η Κάζα Ροζάτα.

Ο Μητροπολιτικός του Μπουένος Άιρες. Ίσως ο πιο διαφορετικός καθεδρικός του πλανήτη, καθώς δεν έχει πύργους και ψηλό θόλο, ενώ και η εξωτερική του εμφάνιση θυμίζει πιο πολύ την Ακρόπολη της Αθήνας ή το Βρετανικό Μουσείο, παρά έναν καθεδρικό ναό. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, με την είσοδο του να βλέπει την Πλατεία του Μαΐου και όπως φαίνεται και από το όνομα του, είναι η μητρόπολη της πόλης. Ο ναός χτίστηκε για πρώτη φορά τον 16ο αιώνα και έκτοτε ξαναχτίστηκε αρκετές φορές. Η σημερινή του μορφή προκύπτει από μία σύνθεση διαφορετικών αρχιτεκτονικών ρυθμών του 18ου αιώνα το εσωτερικό και του νεοκλασικού στυλ του 19ου αιώνα, η εξωτερική εμφάνιση. Στο εσωτερικό θα βρείτε σημαντικά αγάλματα και πίνακες του 18ου αιώνα καθώς και τα λείψανα του στρατηγού Χοσέ Σαν Μαρτίν που είναι τοποθετημένα σε ένα μαυσωλείο.

Χασιέντας. Αξίζει όμως να γνωρίσεις τους Γκαούτσο. που είναι λίγο ισπανοί, λίγο ινδιάνοι, στη πραγματικότητα οι καουμπόηδες της Αργεντινής πολύτιμοι κτηνοτρόφοι της χώρας, που έχει τη μεγαλύτερη εξαγωγή κρέατος στον κόσμο και ήταν σύμβολο ελευθερίας στα χρόνια του ισπανικού ζυγού. Αυτοί ζούνε σε αγροκτήματα που ονομάζονται Χασιέντας, που είναι πλέον και τουριστικός προορισμός. Αν επισκεφθείς οι γκαούτσο θα σου κάνουν επίδειξη των ικανοτήτων τους στην ιππασία, θα απολαύσεις υπέροχα ψητά κρέατα με τη συντροφιά μουσικής και χορού, τι άλλο παρά τάνγκο.

Γκαούτσο.

 

 Β. Η συνοικία Μπόκα. Χωνευτήρι μεταναστών, επαναστατική αύρα και τανγκό.

Η περιοχή Λα Μπόκα είναι ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της πόλης. Ξεχωρίζει για τα χαρακτηριστικά πολύχρωμα σπίτια (η φτώχεια θέλει το αντίδοτο της), τους πεζόδρομους που σφύζουν από ζωή, αλλά και το ταμπεραμέντο των κατοίκων της. Μια βόλτα στον πεζόδρομο Καμινίτο, θα σας φέρει μπροστά σε πολλούς μουσικούς του δρόμου, χορευτές του ταγκό και διάφορους άλλους καλλιτέχνες που παρουσιάζουν το έργο τους. Από το Καμινίτο ξεκίναγε ο σιδηρόδρομος που έπαιρναν τους μετανάστες για να τους πάνε για δουλειά στις φάρμες ή τις φάμπρικες.

 

Η γειτονιά Λα Μπόκα είναι μια διάσημη μποέμ (ελεύθερη, μη συμβατική) περιοχή με ιδιαίτερη αύρα. Αποτελεί μια από τις πιο φημισμένες περιοχές της πρωτεύουσας της Αργεντινής. Το όνομά της στα ισπανικά σημαίνει»στόμα»και μάλλον σχετίζεται με τον ποταμό Ματάνζα που διαρρέει το Μπουένος Άιρες και χύνεται στον Ατλαντικό, ακριβώς στο σημείο που βρίσκετε η γειτονιά Λα Μπόκα, το ναυπηγείο και άλλες βιομηχανικές ζώνες. Οι κάτοικοι είναι ταυτισμένοι με την ομάδα Μπόκα Τζούνιορς.

Το πλοίο των μεταναστών.

Μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα η περιοχή δέχτηκε μεγάλο αριθμό μεταναστών από Ευρώπη, Ασία και κυρίως από τη Γένοβα της Ιταλίας. Έχει ταυτιστεί με κοινωνικές επαναστάσεις όπως αυτή του 1882, όταν μετά από μια μακρά γενική απεργία, η Μπόκα κήρυξε απόσχιση από το κράτος της Αργεντινής (!) υψώνοντας τη σημαία της Γένοβας.

Η Λα Μπόκα ήταν πάντα και παραμένει μια γειτονιά της εργατικής τάξης, με αρκετά περιστατικά μικροεγκληματικότητας, αλλά και μια ελευθεριάζουσα αύρα που ανέκαθεν ευνοούσε την έκφραση μέσω της τέχνης. Μεταξύ άλλων, εδώ έγιναν τα πρώτα βήματα της ανάπτυξης του λατινοαμερικάνικου χορού του ταγκό, ενώ πάντα ήταν μια περιοχή που φιλοξενούσε πολλές μπάντες.

Το στάδιο Αλμπέρτο Αρμάντο που βρίσκεται στην περιοχή, (οι περισσότεροι το ξέρουν ως Λα Μπομπονέρα, που σημαίνει το»κουτί σοκολάτας"). Ονομάστηκε έτσι εξαιτίας του περίεργου σχήματός του, με τη μια πλευρά του γηπέδου να είναι σχεδόν επίπεδη. Η χωρητικότητα του γηπέδου είναι 49.000 άτομα και το γήπεδο χρησιμοποιείται από μια από τις διασημότερες ομάδες του πλανήτη, την Μπόκα Τζούνιορς. Το περίεργο σχήμα του γηπέδου οδήγησε σε μια εξαιρετική ακουστική, με αποτέλεσμα οι οπαδοί της ομάδας να έχουν κερδίσει το ψευδώνυμο "Λα Ντότσε" (ο δωδέκατος παίχτης). Ακόμα και αν δεν είστε ο μεγαλύτερος φαν του ποδοσφαίρου, δύσκολα θα αντισταθείτε να παρακολουθήσετε έναν αγώνα ποδοσφαίρου σε ένα από τα διασημότερα γήπεδα του κόσμου ή να κάνετε μια επίσκεψη στο μουσείο της ομάδας (Museo de la Pasión Boquense) όπου θα μάθετε την ιστορία της ομάδας και του γηπέδου, ενώ δεσπόζουσα θέση κατέχει και ο θρύλος της ομάδας, Ντιέγκο Μαραντόνα. Μέσα στα χρόνια για την Μπόκα Τζούνιορς αγωνίστηκαν θρύλοι του Αργεντίνικου ποδοσφαίρου με απόλυτο παράδειγμα τον Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα. Το πάθος του εμβληματικού Μαραντόνα υπήρξε τεράστιο για το σύλλογο και αντίστοιχα άσβεστο παραμένει το πάθος των κατοίκων της Μπόκα που κυριολεκτικά ζουν και αναπνέουν γα την ομάδα.

Ο λατρεμένος ήρωας της Μπόκα Τζούνιορς
Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα.

Ο σύλλογος Μπόκα Τζούνιορς ιδρύθηκε το 1905 και μάλιστα ο θρύλος λέει ότι η τότε εμφάνιση της ομάδας ήταν όποια με τα χρώματα ενός άλλου συλλόγου της περιοχής αυτού της Νότιγχαμ ντε Αλμάγκρο. Τότε (1906) η δύο ομάδες συμφώνησαν να παίξουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου όπου ο νικητής θα κρατούσε τα χρώματα. Η Μπόκα έχασε και έλαβε την απόφαση να υιοθετήσει τα χρώματα της σημαίας του πρώτου σκάφους που κατέπλεε στο λιμάνι της Λα Μπόκα. Το πρώτο πλοίο λοιπόν που εισήλθε στο λιμάνι της πόλης ήταν σουηδικό, έτσι η Μπόκα Τζούνιορς απέκτησε το μπλε και κίτρινο της σουηδικής σημαίας.

 B. 1. Μπόκα Τζούνιορ και Έλληνες.

Στις 3 Απριλίου του 1905, στη συνοικία της Μπόκα, ο Esteban Baglietto καλούσε στο σπίτι του στο Μπουένος Άιρες τους Ιταλούς Alfredo Scarpatti και Santiago Sana, δύο αδέρφια από την Χίο, τους Ιωάννη και Θεόδωρο Φαρέγγα, καθώς και τον Κωνσταντίνο Καρούλια από τη Σάμο με σκοπό την ίδρυση ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου. Αυτή ήταν η γενέθλια πράξη ενός συλλόγου που έμελλε να κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια όχι μόνο στο εθνικό αλλά και στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα φτάνοντας σε απίστευτα ρεκόρ και εκφράζοντας ένα τεράστιο πλήθος Αργεντινών και όχι μόνον ποδοσφαιρόφιλων.

 Β.2. Ο χορός της λύπης και οι μουσικοί του.

Το τανγκό (γαλλιστί), ο εθνικός χορός της αργεντινής γεννήθηκε το 1880 στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες από τους μετανάστες που έφτασαν στην πόλη . Στην αρχή χορευόταν μόνο από άντρες, αλλά από το 1917 που το τάνγκο γίνεται ευρύτερα αποδεκτό και από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις, άνδρες και γυναίκες συχνάζουν στα τάνγκο clubs αναζητώντας την αγάπη.

Από τότε θα σαγηνέψει πολλούς και έχει παρασύρει περισσότερους στο μελαγχολικό ρυθμό του. Μιλά για χαμένες αγάπες για μοίρες κατατρεγμένες για πάθη που μοιραία θα καταλήξουν στο χωρισμό την ταπείνωση και την απογοήτευση. Οι μύστες του ανάμεσα σε πολλούς είναι ο κορυφαίος Κάρλος Γκαρδέλ, o Άστορ Πιατσόλα, o Εδουάρδο Αρόλας, ο Τζούλιο Σόσα, ο Αρμάντο Ποντιέρ, ο Αγκοστίνο Βάργκας, ο Άνιμπαλ ΤροΪλο, ο Οσβάλτο Φρεσέδο, ο Οσβάλντο Πουλιέσε. Το όργανο που εκφράζει το συγκεκριμένο χορό και συνοδεύει πάντα τις ορχήστρες είναι το μπαντονεόν. Ένα μικρό πνευστό όργανο που μοιάζει με ακορντεόν.

 Γ. Οι Έλληνες στην Αργεντινή.

Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσαν η Δρ. Χριστίνα Τσαρδίκου, Πρόεδρος του πολιτιστικού ιδρύματος Νόστος και ο Δρ. Αλεξόπουλος του πανεπιστημίου Πατρών έχει διαπιστωθεί, ότι στις αποστολές που επακολούθησαν αυτές του Κολόμβου (1492) για την εξερεύνηση του εσωτερικού των νέων χωρών και την αποίκηση τους - νομιμοποιώντας έτσι την ισπανική κυριαρχία, επανδρώνουν τα πληρώματα πολλοί Έλληνες ναυτικοί. Αρκετοί από αυτούς έμελλε στη συνέχεια να παραμείνουν μόνιμα στις νέες αποικίες και μάλιστα συχνά σε νευραλγικές και υπεύθυνες θέσεις. Σε έγγραφα και κείμενα της εποχής αναφέρονται συχνά επώνυμα, που υποδηλώνουν ελληνική καταγωγή όπως Greco, de Candia, Candiotis, Roditis και Rodas.

Το Κέντρο Ιστορικών Ερευνών της Αργεντινής -«Centro Argentino de Estudios Historicos»- επιβεβαιώνει ότι ένας από τους πρώτους»λευκούς»που πάτησε το πόδι του στην περιοχή της Αυτοκρατορίας των Ίνκας και μάλιστα έγινε δεκτός από τον Ίνκα Αταγουάλπα, είναι ο Έλληνας Πέτρος Χανιώτης, Pedro de Candia. Δεν αποκλείεται μάλιστα να είχε και ο ίδιος συμμετοχή στην κατάλυση της κυριαρχίας των Ίνκας μαζί με τους Ισπανούς εξερευνητές Αλμάγρο και Πισάρο, το έτος 1542.

Παράλληλα, χρονικογράφοι της εποχής αναφέρουν ότι μαζί με τους πρώτους κατακτητές που έφτασαν στη νότια ήπειρο και έλαβαν μέρος στις εξοντωτικές επιχειρήσεις κατά των Ινδιάνων, κατά την εξερεύνηση και κατάκτηση της, υπήρχαν και αρκετοί Έλληνες. Πολλοί από αυτούς θα εγκαθίσταντο στη συνέχεια μόνιμα στα εδάφη που κατέκτησαν και πολύ αργότερα θα λάμβαναν μέρος στους αγώνες για την ανεξαρτησία των λατινικών χωρών. Ειδικότερα αναφέρεται ότι με την αποστολή του Αλβάρ Νούνιες Καβέσα δε Βάκα ήταν και ο Έλληνας Γρηγόρης Χανιώτης, ο πρώτος Έλληνας που έφτασε στην Παραγουάη το έτος 1544.

Στην ίδια ομάδα ανήκαν και ο Μιχάλης Χανιώτης, ο Στέφανος Σταματίου ή Χανιώτης, ο Μιχαλάκης Γραικός και ο Πόλος Γραικός. Ένας άλλος Έλληνας, ο Στέφανος Ροδίτης, ήρθε στην Αργεντινή με την αποστολή του Πέδρο δε Μενδόσα ο οποίος ίδρυσε το έτος 1536 την πόλη Σάντα Μαρία δε λος Μπουένος Άιρες, στο ίδιο σημείο που σήμερα βρίσκεται η πόλη Μπουένος Αύρες, πρωτεύουσα της Αργεντινής. Επίσης άλλοι δύο Έλληνες, ο Κορνάρος Γρέκος και ο Φραντσίσκος Άλμπο, με καταγωγή από τα Επτάνησα, ανήκαν στο πλήρωμα του μεγάλου εξερευνητή Μαγγελάνου το 1520. Τέλος, ο Ιωάννης Γεωργίου από την Σάμο, ήταν βοηθός του πλοιάρχου Πιεδραβουένα, εξερευνητή της Παταγονίας και της Γης του Πυρός.

Γ.1.Οι Έλληνες στους απελευθερωτικούς αγώνες της Αργεντινής

Οι Έλληνες ήταν παρόντες στους απελευθερωτικούς αγώνες της Αργεντινής, καθώς και στις προσπάθειες για την πολιτική οργάνωση της χώρας σαν ανεξάρτητο κράτος. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει σε δύο Υδραίους μετανάστες και ναυτικούς που σήμερα τιμούνται σαν εθνικοί ήρωες της Αργεντινής. Ο (αργότερα) Υποναύαρχος Νικόλαος Γιώργος Κολμανιάτης από την Ύδρα (Nicolas Jorge Colmaniatis), έφτασε στην Αργεντινή το 1811 όπου κατατάχτηκε στο πολεμικό ναυτικό ως απλός ναύτης. Το έτος 1814 μάχεται ηρωικά με τον στόλο του στην ναυμαχία του Μαρτίν Γκαρσία. Σε όλη την σταδιοδρομία του έδειξε μεγάλες στρατιωτικές ικανότητες και αυτοθυσία, φτάνοντας στους ανώτερους βαθμούς στης στρατιωτικής ιεραρχίας, πάντοτε επ' ανδραγαθία. Αποστρατεύτηκε το 1860, με το βαθμό του Υποναυάρχου αφού κυβέρνησε με επιτυχία και επιδεικνύοντας ιδιαίτερο ηρωισμό.

Ο άλλος φημισμένος Υδραίος είναι ο Μιχαήλ Σαμουήλ Σπύρου, που έφτασε στην χώρα το 1810 και πήρε αμέσως μέρος στην οργάνωση των ναυτικών δυνάμεων της επανάστασης, όπως και σε αρκετές ναυτικές επιχειρήσεις. Στην ναυμαχία Αρρόσο δε λα Τσίνα υπηρετούσε στην φελούκα του Καρμέν, όταν βρέθηκε κυκλωμένος από τους Ισπανούς, μπροστά από το νησί Μαρτίν Γαρσία του Ρίο ντε λα Πλάτα. Τότε ο Σπύρου, για να μην παραδοθεί, προτίμησε να ανατινάξει το πλοίο του στον αέρα μαζί με όλο του το πλήρωμα, βρίσκοντας ηρωικό θάνατο. Οι δύο Υδραίοι ναυτικοί, με την τόλμη και γενναιότητα τους, έχουν κερδίσει μια μόνιμη θέση στην ιστορία της Αργεντινής. Στις 30 Αυγούστου του 1937, η πολεμική σχολή του Ναυτικού της Αργεντινής πήρε το όνομα του Nicolas JORGE, ενώ μια πολεμική φρεγάτα πήρε το όνομα του Σπύρου (ARA ESPIRO).Την ίδια χρονιά το αργεντίνικο ιστιοφόρο ”Σαρμιέντο” κατέπλευσε στην Ύδρα φέρνοντας δώρο μια χάλκινη αναμνηστική πλακέτα στην οποία εικονίζονται δύο γυναίκες, η Αργεντινή και η Ελλάδα, να στεφανώνουν τον υδραίο ήρωα Κολμανιάτη. Το 1949, η ίδια η Εvita Peron έστειλε προτομή του στην Ύδρα, η οποία εκτίθεται σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο του νησιού.

Ίσως πολλοί να μη το ξέρουν, αλλά ο πρώτος Πρόεδρος της Αργεντινής ήταν Βορειοηπειρωτικής καταγωγής, ο Βλαδίμηρος (Βαρθολομαίος) Δημητρίου, ή στα ισπανικά Bartolomé Mitre. Ο Μπαρτολομέ Μίτρε γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες στις 26 Ιουνίου 1821. Ο απώτερος πρόγονός του, ο οποίος καταγόταν από την Χειμάρρα, είχε φθάσει στην Αργεντινή από τη Βενετία στα τέλη του 17ου αιώνα. Ο Μπαρτολομέ Μίτρε, ως φιλελεύθερος, αντιτάχθηκε στη δικτατορία του Juan Manuel de Rosas και εξορίστηκε στην Ουρουγουάη το 1846. Αργότερα, έζησε στη Βολιβία, το Περού και τη Χιλή και με τη δράση του συνέβαλε στην πτώση τού de Rosas το 1852. Μετά την επιστροφή του στην Αργεντινή υποστήριξε τις αυτονομιστικές τάσεις της επαρχίας του Μπουένος Άιρες και απέρριψε το Σύνταγμα του 1853, το οποίο της παρείχε μία ανεπαρκή κατά τη γνώμη του θέση μέσα στην ομοσπονδία. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1859-1861) τέθηκε επικεφαλής του στρατού του Μπουένος Άιρες και νίκησε τον στρατό της συνομοσπονδίας στην αποφασιστική μάχη του Pavón.

Τον Οκτώβριο του 1862 εκλέχτηκε πρώτος πρόεδρος της Ενωμένης Δημοκρατίας της Αργεντινής και παρέμεινε στη θέση του έως τις 11 Οκτωβρίου 1868, οπότε έληξε η εξαετής θητεία του. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, καταπολέμησε τους τοπικούς αρχηγούς (caudillos), ευνόησε τη μετανάστευση και ανέπτυξε την εκπαίδευση και την οικονομία. Το 1870 ίδρυσε την εφημερίδα ”La Nación Argentina“, που συνεχίζει να εκδίδεται από τους απογόνους του με την ονομασία ”La Nación”, και έχει τη δεύτερη κυκλοφορία στη χώρα.

Το 1874 υπέβαλε εκ νέου υποψηφιότητα για την Προεδρία, αλλά ηττήθηκε. Θεώρησε την ήττα του προϊόν νοθείας και κήρυξε ”αντάρτικο”. Κατέλαβε μία κανονιοφόρο και επιχείρησε να εμποδίσει την ορκωμοσία του νέου προέδρου Nicolás Avellaneda. Συνελήφθη και η ζωή του σώθηκε χάρη στη μεγαλοψυχία του νέου προέδρου. Στη συνέχεια και μέχρι το τέλος της ζωής του αφιερώθηκε στο γράψιμο. Έγραψε μεταξύ άλλων, ιστορικά βιβλία, τον βίο του Αγίου Μαρτίνου και μετέφρασε στα ισπανικά τη ”Θεία Κωμωδία»του Δάντη. Ο Μίτρε δεν ξέχασε ποτέ την καταγωγή της οικογενείας του, και ας μην είχε επισκεφθεί ο ίδιος την Ελλάδα, μιλούσε άριστα ελληνικά. Πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 1906, σε ηλικία 85 ετών, και το μνήμα του βρίσκεται στο διάσημο νεκροταφείο Recoleta στο Μπουένος Άιρες.

Γ.2.Το Μεταναστευτικό Ρεύμα των Ελλήνων προς την Αργεντινή στον 20ο Αιώνα.

Οι Έλληνες μετανάστες άρχισαν να φθάνουν στην Αργεντινή σε μικρές ομάδες μετά από το 1870, μια περίοδο που η χώρα κατέβαλε προσπάθειες να ελκύσει εργατικά χέρια. Οι περισσότεροι έφτασαν σαν μέλη πληρωμάτων καραβιών, ενώ άλλοι έφθαναν εφοδιασμένοι με συμβόλαια εργασίας. Οι περισσότεροι Έλληνες έφθασαν στη χώρα κατά την περίοδο 1890-1954 σε τρία ρεύματα. Το πλέον σημαντικό ήταν στο διάστημα 1890-1924, στη συνέχεια ένα δεύτερο που ήταν μειωμένο (1924-1945) και ένα τρίτο, που ήταν αυξημένο, το διάστημα 1945-1954.

Η ελληνική κοινότητα Παλέρμο, μία εκ των τριών του Μπουένος Άιρες των 15.000 κατοίκων ελληνικής καταγωγής, απογευματινές ώρες λειτουργεί για να μαθαίνουν και οι ενήλικοι Έλληνες και οι Αργεντίνοι τη γλώσσα μας.

Οι Έλληνες μετανάστες της νεότερης εποχής άρχισαν να φτάνουν στην Αργεντινή μετά από το 1870, μια που η χώρα είχε ανακηρύξει επίσημα την ανεξαρτησία της από την Ισπανία. Ήταν μία περίοδος κατά την οποία η Αργεντινή προσπάθησε να προσελκύσει εργατικά χέρια, και οι μετανάστες έφταναν είτε σαν μέλη πληρωμάτων καραβιών ή έχοντας αποκτήσει συμβόλαια εργασίας. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε την ελληνική μετανάστευση στην Αργεντινή σε τρία ρεύματα. Το πιο σημαντικό ήταν στο διάστημα 1890 – 1924 (Ελληνοτουρκικός πόλεμος, Βαλκανικοί πόλεμοι, Μικρασιατική καταστροφή). Στη συνέχεια ένα δεύτερο, αν και μικρότερο στο διάστημα 1924 – 1945 (οικονομική και πολιτική κρίση και το προσφυγικό ζήτημα) και ένα τρίτο πιο αυξημένο στο διάστημα 1945 – 1954 (μεταπολεμικές πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις). Δυστυχώς, στα αρχεία του Ινστιτούτου Μεταναστών του Μπουένος Άιρες πολλοί Έλληνες καταχωρήθηκαν για διάφορους λόγους σαν Τούρκοι ή σαν Ιταλοί, και για το λόγο αυτό είναι σήμερα δύσκολο να υπολογιστεί ακριβώς ο αριθμός των Ελλήνων μεταναστών. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 το μεταναστευτικό ρεύμα άρχισε να μειώνεται, και σήμερα έχει σταματήσει. Θεωρείται, ότι το 1970 υπήρχαν περίπου 40.000 Έλληνες στην Αργεντινή, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι φθάνει στις 20.000. Οι περισσότεροι ανήκουν σε έξι μεγάλες κοινότητες, τρεις από τις οποίες στο Μπουένος Άιρες και οι υπόλοιπες σε άλλες μεγάλες πόλεις.

Η Αργεντινή προσέλκυσε τους μετανάστες γιατί ήταν χώρα πλούσια σε πρώτες ύλες και είδη διατροφής και εξήγε μεγάλες ποσότητες προϊόντων σε διάφορες χώρες του κόσμου. Το εξαγωγικό εμπόριο στις δεκαετίες του 1910 και 1920 ήταν σε μεγάλη άνθηση και απασχολούνταν σε αυτό χιλιάδες εργάτες που αντιπροσώπευαν άπειρες εθνότητες.

Οι Έλληνες μετανάστες άρχισαν να συγκροτούν συνδέσμους και συλλόγους μαζί με αλληλοβοηθητικές οργανώσεις, καθώς η εργατική νομοθεσία εκείνου του καιρού δεν προέβλεπε περιπτώσεις ατυχημάτων, ασθενειών η απολύσεων από την εργοδοσία. Το 1921 εκδόθηκε στο Μπουένος Άιρες η πρώτη ελληνική εφημερίδα "Νέα Ζωή", όργανο της ανερχόμενης τάξης των Ελλήνων εμπόρων, που το 1924 μετονομάστηκε σε "Πατρίς" και αποτέλεσε τη φωνή της Ελληνικής Κοινότητας του Μπουένος Άιρες. Επιπλέον κυκλοφόρησαν μία σειρά ελληνικών περιοδικών και αργότερα άλλες εφημερίδες.

Υπολογίζεται ότι το 1970 υπήρχαν στην Αργεντινή, μία χώρα της Λατινικής Αμερικής όπου οι κάτοικοί της χαρακτηρίζονται για τα έντονα φιλελληνικά τους αισθήματα, περίπου 40.000 Έλληνες, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι φθάνει στις 20.000. Πηγές της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας τον ανεβάζουν σε 60.000, συμπεριλαμβάνοντας και πολίτες με πιο μακρινή ελληνική καταγωγή (3ης, 4ης, 5ης γενιάς). Κάποτε διέθεταν τουλάχιστον 10 δασκάλους και καθηγητές… με το πέρασμα του χρόνου, αν και οι ανάγκες αυξήθηκαν σε διδακτικό προσωπικό, οι αποσπασμένοι του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας, κατέφθαναν όλο και λιγότεροι στο Μπουένος Άιρες, με αποτέλεσμα σήμερα να διδάσκουν μόλις δύο σε πεντακόσιους μαθητές νηπιαγωγείου, δημοτικού, γυμνασίου και τμήματος Ενηλίκων της Ελληνικής Κοινότητας. Οι ομογενείς μας, είναι οργανωμένοι σε επτά μεγάλες ελληνικές κοινότητες, (τρεις απ’ αυτές στο Μπουένος Άϊρες) και με τη στήριξη της ελληνορθόδοξης εκκλησίας, καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να διατηρήσουν ζωντανή την ανάμνηση των γονιών και των παππούδων τους, που μιλούσαν»Ελληνικά»και δεν έχαναν ευκαιρία να αναφέρονται με λαχτάρα, συγκίνηση και νοσταλγία στην μακρινή πατρίδα πέρα από τις θάλασσες.

Υπάρχουν επίσης και άλλες μικρότερες κοινότητες, όπως και πολλοί ομογενείς διεσπαρμένοι στις απομακρυσμένες επαρχίες της μεγάλης αυτής χώρας. Παρ’ όλα αυτά, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι ομογενείς διατηρούν έντονη τη συνείδηση της καταγωγής τους, αν και στην πλειονότητά τους δεν ομιλούν την ελληνική γλώσσα. Στις δύσκολες οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συγκυρίες που έχει περάσει η χώρα τους δύο τελευταίους αιώνες, οι ομογενείς εξακολουθούν και σήμερα να συσπειρώνονται γύρω από τις κοινότητές τους και την ελληνορθόδοξη εκκλησία, να διατηρούν τα ελληνικά έθιμα και παραδόσεις. Σημαντικό είναι και το έργο της Εκκλησίας με στόχο τη διατήρηση της ελληνορθόδοξης ταυτότητας των ελληνικών κοινοτήτων. Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αργεντινής υπάγεται στην Επισκοπή Μπουένος Άιρες και έχει ένδεκα ελληνορθόδοξους ναούς. Επίσκοπος σήμερα είναι ο κ. Ταράσιος.

Σήμερα υπάρχουν πολλές δραστήριες ομογενειακές οργανώσεις και μεταξύ άλλων η ένωση Πελοποννησίων με την ονομασία ”Ο Γέρος του Μοριά”. Ιδιαίτερο ρόλο για τον ελληνισμό της Αργεντινής παίζει το πολιτιστικό ίδρυμα ”Fundacion Helenica en Argentina”, που τελεί υπό την αιγίδα της πρεσβείας και του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας. Όσον αφορά την ελληνόφωνη εκπαίδευση στην Αργεντινή, υπάρχουν απογευματινά δημοτικά σχολεία υπό την μέριμνα των κοινοτήτων της ομογένειας. Το 1984 ιδρύθηκε το δίγλωσσο ελληνοαργεντινό ημερήσιο σχολείο της κοινότητας του Μπουένος Άιρες με δαπάνες του κληροδοτήματος Ωνάση, ενώ σήμερα χρηματοδοτείται κατά 50% από το υπουργείο παιδείας της Αργεντινής. Μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας διδάσκονται στη Φιλοσοφική Σχολή του Καθολικού Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες.

Βέβαια μαζί με τους φτωχούς μετανάστες που έψαχναν για μια καλύτερη ζωή, υπήρξε και μικρός αριθμός Ελλήνων επιχειρηματιών μεγάλου βεληνεκούς και παγκόσμιας αναγνώρισης οι οποίοι ξεκίνησαν την πορεία τους από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Χαρακτηριστικά από την Αργεντινή έχουμε τον Αριστοτέλη Ωνάση, τους αδελφούς Κονιαλίδη, τον Δημήτριο Δάνδολο, τον Αριστείδη Λάππα, τους αδελφούς Γιωργάλου, τους αδελφούς Κεχαγιόγλου κ.α.

Σημείο κομβικό στην εξέλιξη των επαγγελματιών φαίνεται ότι ήταν η τοπική τους καταγωγή. Όσοι Έλληνες έφταναν από την παλιά Ελλάδα (Στερεά – Πελοπόννησος) κατά κανόνα περιορίζονταν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ενώ όσοι προέρχονταν από εστίες εκτός ελληνικού (τότε) κράτους όπως την Μικρά Ασία, κατά κανόνα, γίνονταν μεγαλοεπιχειρηματίες εκμεταλλευόμενοι στο έπακρο τις δυνατότητες της χώρας.

Ο πιο γνωστός Έλληνας μετανάστης του 20ου αιώνα ήταν αναμφισβήτητα ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο οποίος έφτασε στην Αργεντινή το 1923. Ο ιδρυτής της μεγαλύτερος εταιρίας οικοδομών και κατασκευαστής πολυκατοικιών της λουτρόπολης Mar del Plata ήταν ο Demetrio Eliades (Δημήτριος Ηλιάδης). Από τους Αργεντινούς ελληνικής καταγωγής, που έχουν διακριθεί στα σπορ, είναι μεταξύ άλλων ο Oscar Panno (Grandmaster στο σκάκι), Emanuel Moraitis (αγώνες αυτοκινήτων) και οι ποδοσφαιριστές Emiliano Ellacopulos, Emmanuel Fernandes Francou και Lucas Villafáñez. Ο ελληνισμός της Αργεντινής περιλαμβάνει επίσης τους εξής βραβευθέντες λογοτέχνες: Andres Homero Atanasiu, Libertad Demitropulos και Jorge Zanino.

Ο διάσημος και βραβευμένος με Όσκαρ Αργεντινός συνθέτης Gustavo Santaolalla εκφράζει τις στενές συναισθηματικές του σχέσεις με την Ελλάδα ως εξής: ” Προσωπικά νοιώθω την ύπαρξη μιας υπόγειας σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αργεντινής, μεταξύ των δύο πολιτισμών. Νοιώθω πως η μουσική μας συγγενεύει κάπως με την δική σας και τη συγγένεια την εντοπίζω ανάμεσα στο τάνγκο και στο ρεμπέτικο. Ίσως να υπάρχουν κοινές πηγές. Οι μουσικές και των δύο είναι πιο συναισθηματικές, κάπως σκοτεινές και θλιμμένες, και τα δύο ιδιώματα αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο την μελαγχολία”.

Δ. Παταγονία.

Η Παταγονία (ισπανικά: Patagonia) προσδιορίζεται ως γεωγραφική περιοχή που καταλαμβάνει το νοτιότερο τμήμα της Νότιας Αμερικής και βρίσκεται στις νότιες περιοχές της Αργεντινής και της Χιλής. Δυτικά και νότια περιλαμβάνει την οροσειρά των Άνδεων, ενώ ανατολικά τα υψίπεδα και τις πεδιάδες των αργεντινών πεδιάδων (πάμπας). Φυσικά σε αυτή τη τεράστια περιοχή υπάρχουν πάρα πολλές διαδρομές για περιήγηση εμείς όμως σας προτείνουμε τη συγκεκριμένη.

Από το Μπουένος Άιρες με πτήση θα πάμε στο Τρελέου και στη συνέχεια οδικά στο Πουέρτο Μαδρίν που είναι ένα γειτονικό μικρολίμανο στις ακτές του Ατλαντικού στον κόλπο Νουέβο. Το εθνικό καταφύγιο θαλάσσιας πανίδας στη χερσόνησο Βαλδές είναι το πλέον εντυπωσιακό στον κόσμο. Η επίσκεψη θα ξεκινήσει από το Πούντα Νόρτε όπου ζουν τεράστιες αποικίες από φώκιες και θαλάσσιους ελέφαντες, θα συνεχίσουμε νότια και προς τις ανατολικές ακτές όπου ζουν μεγάλες αποικίες θαλάσσιων λεόντων στη Πούντα Καντόρ.

Από το Τρελέου πετάμε στη συνέχεια για το Ελ Καλαφάτε. Από το Καλαφάτε, μια πόλη στον εθνικό δρυμό Λος Γκλασιέρες δίπλα στο Λάγκο Αργεντίνο, προσεγγίζουμε τον παγετώνα Περίτο Μορένο.

 Ο παγετώνας Περίτο Μορένο

Ο εθνικός δρυμός Λος Γκλασιέρες.

Από τους θεαματικότερους και πιο προσβάσιμους παγετώνες στον κόσμο και χωρίς αμφιβολία το κορυφαίο αξιοθέατο της Παταγονίας. Φέρει το όνομα του μεγάλου Αργεντινού φυσιοδίφη Francisco Pascasio Moreno, που πρώτος μελέτησε και κατέγραψε τη γεωλογία, τη χλωρίδα, και την πανίδα της Παταγονίας. Ο παγετώνας προχωράει δυναμικά στις κορυφές των Νοτίων Άνδεων από όπου ξεκινά, συσσωρεύεται κάθε χρόνο χιόνι και πάγος, πιέζοντας με το βάρος του την παγωμένη μάζα προς τη λίμνη Λάγκο Αργεντίνο. Εκεί φράζει τη λίμνη χωρίζοντάς την στα δύο. Κάθε τρία με τέσσερα χρόνια διαβρώνεται από το νερό και καταρρέει με πάταγο στα γαλαζοπράσινα νερά προσφέροντας ένας συναρπαστικό θέαμα στους τυχερούς που παρευρίσκονται. Ο παγετώνας Περίτο Μορένο είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Παταγονία με μήκος που φτάνει τα 30 χιλιόμετρα. Η αρχή του βρίσκεται σε υψόμετρο 2.100 μέτρων και καταλήγει στα θερμά επίπεδα της λίμνης Αργεντινής, 180 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Συγκαταλέγεται στους ελάχιστους παγετώνες παγκοσμίως που εξακολουθούν να αυξάνονται με τον χρόνο, γεγονός που τον καθιστά αντικείμενο μελέτης από τους ειδικούς. Το μέτωπο του παγετώνα εκτείνεται σε μήκος 5 χιλιομέτρων, και το μέσο ύψος του φθάνει τα 75 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της λίμνης, ενώ το βυθισμένο τμήμα του είναι 170 μέτρα.

Άλλοι σημαντικοί παγετώνες της περιοχής είναι οι Ουψάλα (ονομάστηκε έτσι από το Σουηδικό πανεπιστήμιο). Πάρα πολύ εντυπωσιακοί και προσεγγίζονται από την Πούντα Βαντέρα με σκάφος από το λιμναίο κόλπο Ονιέλι. Το Εθνικό Πάρκο των Παγετώνων έχει ανακηρυχθεί από την Unesco Φυσικό Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Από το Ελ Καλαφάτε στη συνέχεια πετάμε για την Ουσουάια, τη νοτιότερη πόλη του κόσμου χτισμένη στο μεγάλο κανάλι Μπίγκλ πρωτεύουσα της θρυλικής Γης του Πυρός. Στο εθνικό πάρκο της ζει ο πράσινος παπαγάλος αουστράλ, το σπάνιο θαλασσοπούλι ταπακούλο των Άνδεων, κάστορες και ο μεγάλος παταγόνιος δρυοκολάπτης. Η κοιλάδα του ποταμού Πίπο έχει εντυπωσιακούς καταρράκτες και στη συνέχεια βλέπεις τις λαγκούνες Βέρντε και Νέγκρα. Από τη Λαπατάτα περνάμε με καταμαράν τα στενά Μπίγκλ και βλέπουμε τα νησιά Ριτόντα, το νησί των πουλιών και αυτό των θαλάσσιων ελεφάντων.

Επίλογος.

Ο μεγαλύτερος πλούτος ενός ανθρώπου είναι οι στιγμές που έζησε μαζί με φίλους του, αυτά που είδαν τα μάτια του και αυτά που βίωσε η ψυχή του και ένοιωσε αναπαυμένη. Υπό αυτό το πρίσμα προτείνουμε να ταξιδεύετε. Και γιατί όχι ένα ταξίδι στην Αργεντινή. 

Θα σας αποζημιώσει!!!