Πριν από 91 χρόνια κάποιοι ταλαιπωρημένοι που έμοιαζαν
περισσότερο με πληγωμένα θηρία παρά άνθρωποι κυρίως γυναίκες και παιδιά
στοιβάζονται στο λιμάνι του Πειραιά, απ’ όπου έφυγαν πριν 30 αιώνες οι πρόγονοι
τους για να αποικήσουν μακρινούς τόπους. Στη συνέχεια αυτοί οι «πρόσφυγκες», οι
«Τουρκόσποροι», οι «αούτηδες» κατευθύνθηκαν σε χωράφια και άγονα εδάφη στην
Αττική αλλά και αλλού για να εγκατασταθούν.
Ποιοι ήταν αυτοί;
Από τα πιο ακμάζοντα τμήματα του Ελληνισμού με αιώνες
ιστορίας και πολιτισμού, που σε πλήθος 700 χιλιάδων ατόμων στις αρχές του 20ου
αιώνα σε 11 πόλεις, 41 κωμοπόλεις και 1013 κοινότητες λειτουργούσαν 3
φροντιστήρια, 7 ημιγυμνάσια και 1047 σχολεία όπου φοιτούσαν 85.000 μαθητές και
λειτουργούσαν θέατρα, εκδίδονταν εφημερίδες, παρείχαν περίθαλψη σε νοσοκομεία.
Πως όμως και γιατί έφθασαν εδώ;
Ήταν το αποτέλεσμα μιας πρωτοφανούς ανταλλαγής πληθυσμών
στην Παγκόσμια Ιστορία, που έγινε με βάση το θρήσκευμα χωρίς το δικαίωμα
να αυτοπροσδιοριστούν και να δηλώσουν αν θα ήθελαν να παραμείνουν στην πατρώα
γη. Ήταν το τέλος μιας τραγωδίας. Με την κατάληψη της Πόλης, της Μικρασίας και
του Πόντου από τους Οθωμανούς ανέκαθεν συνέβαιναν διωγμοί, βίαιοι εξισλαμισμοί,
σφαγές, αυτό όμως που έγινε από το 1914 έως και το 1924 ξεπερνά κατά πολύ τα
όρια του συνηθισμένου. Σύμφωνα με την επίσημη στατιστική κατά τον Γενικό Πόλεμο
μεταξύ 1914-1922, 783 χωριά και κωμοπόλεις καταστράφηκαν και οι απώλειες σε
ανθρώπινες ζωές των Ελλήνων του Πόντου ανέρχονται σε 353 χιλιάδες. Το 1908 η
ίδρυση του κόμματος των Νεότουρκων στην διαλυόμενη τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία
έφερε την ελπίδα ότι όλοι οι λαοί της Μικράς Ασίας θα μπορούσαν να ζήσουν
αρμονικά και ειρηνικά.
Αλλά φευ!!
Ήδη από το 1914 η τριανδρία της ηγεσίας τους
κάτω από την καθοδήγηση του Γερμανού στρατηγού Λίμαν Φον Σάντερς οργανώνει την
σφαγή 1.500.000 Αρμενίων για να αρπάξουν τις περιουσίες τους. Η ανάπτυξη της
αστικής τάξης της Τουρκίας έγινε από την αρπαγή των περιουσιών και πάνω στο
αίμα των χριστιανικών λαών της Μικρασίας. Μετά την εξόντωση των Ασυρρίων και
των Αρμενίων ήρθε η σειρά των Ελλήνων. Το σχέδιο εξετελέσθηκε σε δύο φάσεις.
Τον Δεκέμβρη του 1916 εκδίδεται διάταγμα υποχρεωτικής στράτευσης των ανδρών
μεταξύ 16 και 46 χρόνων και οδηγούνται στα Amele Tamburu– Τάγματα Εργασίας. Κάτω από απάνθρωπες συνθήκες οι
επιστρατευμένοι για 14 ώρες εργάζονται για ένα κομμάτι ψωμί να σπάνε πέτρες σε
λατομεία, να στρώνουν ράγες για σιδηροδρομικές γραμμές και να θερίζονται από
ασθένειες και εξάντληση. Κάποιοι αντιδρούν και διαφεύγουν στα βουνά. Η μόνη περιοχή
του Πόντου που γλύτωσε από τα ameletaburu είναι η περιοχή της Τραπεζούντας, που έχει καταληφθεί
από τον Ρωσικό στρατό. Με το πρόσχημα της ασφάλειας εξαναγκάζουν μέσα σε μια
νύχτα να μετακινήσουν προς το άγνωστο τον πληθυσμό ολόκληρων χωριών και οι εκτοπιζόμενοι να περπατάνε επί
ώρες στο χιόνι, στην βροχή, στον καυτό ήλιο για 1.500 χιλιόμετρα και πλέον και
όταν φθάνουν σε άλλο χωριό με το πρόσχημα της υγιεινής, εξαναγκάζονται να
πλένονται με κρύο νερό και να κοιμούνται σε καλύβες και αχυρώνες. Είναι αυτονόητο
ότι ελάχιστοι επέζησαν για να διηγηθούν τα βάσανά τους από αυτές τις πορείες
θανάτου.
Η δεύτερη φάση συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό από το 1919
έως το 1924, γιατί στο μεταξύ έγινε η Οκτωβριανή επανάσταση το 1917 και οι
Σοβιετικοί απέσυραν τα στρατεύματά τους από την περιοχή της Τραπεζούντας. Τότε
στήνεται και ο Μηχανισμός των Νεότουρκων που είναι τα Δικαστήρια της
Ανεξαρτησίας. Από τις επαρχίες Σινώπης, Πάφρας, Σαμψούντας (Αμισού) και
Αμασείας συλλαμβάνονται όλοι οι πρόκριτοι, ανάμεσά τους κληρικοί και έμποροι, –
το άνθος της ελληνικής κοινωνίας- και αφού οδηγηθούν στα αυτόκλητα δικαστήρια
καταδικάζονται σε θάνατο, όχι από κανονικούς δικαστές, αλλά από μέλη του
κόμματος των Νεότουρκων. Έτσι καταδικάζονται σε απαγχονισμό71 Έλληνες όλων των
επαρχιών με την κατηγορία της υποκίνησης της «Ίδρυσης του Ανεξάρτητου Κράτους
του Πόντου» και ανάμεσα τους: ο Κωφίδης Ματθαίος βουλευτής Τραπεζούντας, ο
Ζήλων Αγριτέλης, βοηθός επισκόπου Αμασείας, ο Αλέξανδρος Ακριτίδης, έμπορος
Τραπεζούντας, ο Νίκος Καπετανίδης, εκδότης εφημερίδας και ο Συμεών Ανανιάδης,
μαθητής του κολλεγίου Ανατόλια Μερζιφούντος. Το γεγονός αυτό συνέβη τον
Σεπτέμβριο του 1921. Αλλά υπήρχαν αυτόπτες παρατηρητές την εποχή εκείνη και το
γεγονός ήταν σε γνώση των Μεγάλων Δυνάμεων. Πότε όμως αυτοί ενδιαφέρθηκαν για
το δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα; Ο στρατηγός Pelle ύπατος αρμοστής στην Κων/πολη βλέπει με τα μάτια του τις
σφαγές στην Πάφρα, Σαμψούντα και Μερζιφούντα. Ο Γερμανός πρόξενος της Αμισσού Kurkhoff βλέπει τις σφαγές στην Σινώπη και στην Κασταμονή. Ο
Άγγλος Ύπατος Αρμοστής Σερ Ρόμπελντ γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει. Ο στρατιωτικός
απεσταλμένος των σοβιετικών στρατηγός Φρούνζε (περιγράφει τις διώξεις στο βιβλίο
του «Αναμνήσεις από την Τουρκία»), ο Σοβιετικός Πρεσβευτής Αράλοβ στην Άγκυρα, ενώ
ο Γάλλος συνταγματάρχης Μουζέν παρακολουθεί την τουρκική εθνοσυνέλευση τον
Αύγουστο του 1923 και ακούει τον «ειρηνιστή Κεμάλ…» να λέει «επιτέλους τους ξεριζώσαμε». Ηταν όλοι
τους εκεί….
Μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, για να μην
επαναληφθούν από κανένα παρόμοια γεγονότα καθιερώθηκε ο όρος Γενοκτονία. Ως
νομική έννοια διατυπώθηκε στη Γενική Συνέλευση των Ενωμένων Εθνών και
καθιερώθηκε στις 9/12/1948 με την Σύμβαση της Ρώμης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Στο άρθρο 2 της Σύμβασης του ΟΗΕ για την πρόληψη και την καταστολή του
εγκλήματος της Γενοκτονίας αναφέρονται:
Ως γενοκτονία νοείται η οιαδήποτε εκ των κατωτέρω πράξεων
ενεργούμενη με την πρόθεση ή μερικής καταστροφής ομάδας, εθνικής, φυλετικής ή
θρησκευτικής.
-
Σοβαρή βλάβη της
σημαντικής ή διανοητικής ακεραιότητας των μελών της ομάδας.
-
Εκ προθέσεως
υποβολή της ομάδας σε συνθήκες δυνάμεναι να επιφέρουν την πλήρη ή την μερική
καταστροφή αυτής.
-
Αναγκαστική
μεταφορά παίδων μιας ομάδας εις ετέραν.
-
Μέτρα αποβλέποντα
εις τον περιορισμό των γεννήσεων εις τους κόλπους ορισμένης ομάδας.
Οι Νεότουρκοι όλα αυτά που διέπραξαν κατά του ΟΗΕ
συνιστούν γενοκτονία, διότι μεταξύ του 1918 – 1924 δεν υπήρχε πόλεμος μεταξύ
Ελλήνων και Τούρκων, ώστε να δικαιολογούνται αντεκδικήσεις.
Οι διαταγές για τους εκτοπισμός στην Συρία και στο
Κουρδιστάν, φέρουν την υπογραφή των αρμοδίων κυβερνητικών οργάνων.
Το 1994 η Βουλή των Ελλήνων με τον Ν.2193 ομόφωνα
αναγνωρίζει την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, καθιερώνειΗμέραΜνήμης την 19η
Μαΐου, ημέρα που το 1919 αποβιβάζεται ο ίδιος ο Κεμάλ στην Σαμψούντα και
επιβλέπει τις σφαγές των Ελλήνων.
Τον Δεκέμβρη του 2007, η καθ’ ύλη αρμόδια Διεθνής Ένωση
Μελετητών Γενοκτονιών αναγνωρίζει τηνΓενοκτονία των Αρμενίων, των Ελλήνων του
Πόντου και της Μικρασίας, μαζί μ’ αυτήν των Ασσυρίων, Αράβων και των άλλων
λαών.
Στην συνέχεια έχουμε τις αναγνωρίσεις από δύο πολιτείες
της Αυστραλίας ( την Νότια Αυστραλία και την Νέα Νότια Ουαλία) και επτά στις
ΗΠΑ (τις πολιτείες Ν. Υόρκης, Νιού Τζέρσεϋ, Κολούμπια, Γεωργίας, Πενσυλβανίας,
Κλήβελαντ, Μασσαχουσέτης).
Μην φανταστείτε ότι το σημερινό μνημόσυνο γίνεται γιατί
εμείς οι Πόντιοι είμαστε εθνικιστές, φιλοπόλεμοι, μισότουρκοι, ρεβανσιστές ή
οτιδήποτε άλλο νομίζετε. Ακόμα και οι γλυκύτατοι συγγραφείς – αυτόπτες των
γεγονότων Δημήτρης Ψαθάς και ΤέαΧάλο, δεν αναφέρονται άσχημα στον τουρκικό λαό,
που πολλοί απ’ αυτούς είναι σάρκα εκ της σαρκός μας. Εμείς εξάλλου κάθε 19
Μαΐου τους κηδεύουμε, και κάθε Κυριακή του Θωμά τους ανασταίνουμε. Ζητάμε
ευλαβικά και ταπεινά να ενώσετε την φωνή σας με την δική μας γιατί δεν μπορεί
να λέγεσαι άνθρωπος όταν βλέπεις να γίνονται αυτές οι ανθρωπιστικές καταστροφές
και να μην αντιδράς.
Για να μην μείνει ξανά κανένα παιδί χωρίς γονείς, να μην
υπάρχουν ξανά μαυροφορεμένες γυναίκες, να μην αποθνήσκει κανείς σε ξένο τόπο.
Καταδικάζουμε σήμερα που τα τύμπανα του πολέμου χτυπούν
παντού, να μην ξανασυμβούντα ίδια σε άνθρωπο, ανεξαρτήτως χρώματος, εθνότητας,
θρησκείας, φύλλου, κοινωνικής τάξης. Μόνο τότε θα μπορούμε να αποκαλούμαστε
άνθρωποι.
Βασίλης Κωνσταντινίδης
Πολυ συγκινητικό άρθρο , βαθια συγχαρητηρια
ΑπάντησηΔιαγραφή