Το Συμπόσιο.... των '76

14 Γενάρη 2019

Δημαρχείο Νίκαιας

Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου

   Κάνει κρύο. Ένας ηλικιωμένος και ένας μεσήλικας, λίγο «πειραγμένος» στα μυαλά, γνωστοί όμως από τα προηγούμενα χρόνια πλησιάζουν τον χώρο. Έχουν προσκληθεί στο Συμπόσιο και υποσχέθηκαν στους διοργανωτές ότι θα συμμετέχουν. Όμως ο πιο ηλικιωμένος δεν θέλησε να καθίσει μαζί με το νεότερο. Ήθελε να’ ναι κάπου απόμερα, διακριτικά να περάσει απαρατήρητος, γιατί ένοιωθε ότι τα λεγόμενα των συνδαιτυμόνων θα τον αφορούσαν. Άκουσε όμως το νεότερο να του λέει.

-"Δεν μου λες παππού. Θα' χει ανάκλιντρα και άκρατο οίνο στο συμπόσιο";

-"Όχι, αλλά να' σαι σίγουρος ότι θα σου μείνει αξέχαστο".

   Ένας-ένας διάφοροι μεσήλικες έμπαιναν στην αίθουσα, αφού προηγουμένως αγκαλιαζόντουσαν και φιλιόντουσαν σαν να' χανε χρόνια να ειδωθούν. Ανάμεσά τους και μόνο μία γυναίκα, λίγο μεγαλύτερη από αυτούς. Τι περίεργη αυτή η συνάντηση… Κάτω στην είσοδο επί της υποδοχής ήταν οι τελετάρχες, οι διοργανωτές. Ο Γιάννης και ο Κώστας. Ήταν βέβαιοι ότι κάτι καλό θα γινότανε...

   Κάθισαν οι μεσήλικες σε διάταξη Πι και περίμεναν. Οι τελετάρχες έρχονταν προς την αίθουσα μαζί με δύο υπερήλικες άντρες. Σκέτες κολώνες… Σεβάσμιοι. Από αυτούς που δεν υπάρχουν πια. Στέρεψε η κοινωνία…. Και τότε οι μεσήλικες, σαν να ’ταν συνεννοημένοι όλοι σηκώθηκαν. Κάποιοι τους φίλησαν μάλιστα.

Κυρία να  μας πάρετε Ιστορία και σας υποσχόμαστε ότι θα είμαστε φρόνιμοι…

Δάσκαλε η επόμενη φωτογραφία μετά από 42 χρόνια πάλι.

   Μπήκαν στην αίθουσα οι υπερήλικες και η κυρία. Όπως ακριβώς σηκωνόντουσαν οι μαθητές στην τάξη στα παλιά χρόνια όταν έμπαινε ο δάσκαλος μέσα. Τότε... Την δεκαετία του '70. Με ένα νεύμα των υπερηλίκων κάθισαν οι μεσήλικες και  ξεκίνησε το Συμπόσιο.

   Στην κεφαλή οι άρχοντες. Οι σεβάσμιοι. Ο Τσόπελας, ο Ανδρέου, και η γυναίκα, η Κατσιαρδή. Μα για στάσου. Αυτοί δεν υπήρξαν καθηγητές στο Ζάννειο την δεκαετία του '70; 

   Και οι άλλοι πρέπει να' ναι μαθητές τους. Η ώρα είναι εφτά και κάτι. Και ξεκίνησε η αποκάλυψη της ψυχής όλων... Γιατί όταν κλείνει η πόρτα της αίθουσας άσχετα με τις εμπειρίες και τις γνώσεις, εκείνο που μετράει είναι η ψυχή. Όλες οι ψυχές που λαχταράνε η μία την άλλη…. Τι ήταν η τάξη τότε. Ένα θεραπευτήριο ψυχών…

   Και ξεκίνησε  η διαδικασία από τον πρώτο. Τον ανυπέρβλητο και τον γηραιότερο όλων. Ο Ανδρέου!!! Ο Νέστορας της ψυχής τους. Ο Μαθηματικός τους… Όσο και να προσπαθήσαμε να του μοιάσουμε εμείς οι μαθητές του... δεν τα καταφέραμε. Άλλης κοπής άνθρωποι τότε. Τα ανέκδοτα που μας έλεγε ήταν η αιτία που το ακροατήριο του πάντα είχε την αγωνία να πάει στο σχολείο και να ακούσει ένα καινούριο. Μόνο γι' αυτό μας καθήλωνε. Ξεκίνησε να μας λέει τη ζωή του, ζητώντας απ' τον καθένα, απ' τους δικούς του ανθρώπους, να γράψει σε μια κόλλα το όνομά του και το τηλέφωνό του. Και ας πέρασαν 42 τόσα χρόνια. Ήταν οι δικοί του άνθρωποι. Τα παιδιά του. Ζήτησε όμως να εξηγεί ο κάθε ένας παρευρισκόμενος τον λόγο για τον οποίο επέλεξε για να φοιτήσει στο συγκεκριμένο σχολείο. Και άρχισε μια αποκάλυψη ψυχής, που μόνο σε πολύ δικούς σου ανθρώπους το κάνεις... Μα μήπως δεν ήταν δικοί του... Ο τρόπος που κοιταζόντουσαν στα μάτια και φιλούσε ο ένας τον άλλον αυτό έδειχνε. Ο χριστιανός να φιλά τον μαρξιστή. Τι σημασία είχαν τα λεγόμενα και οι αντιλήψεις... Οι πράξεις χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. Και αυτοί οι συγκεντρωμένοι στο Συμπόσιο σπαθάτοι. Αλήθειες. Όχι κούφια λόγια και δήθεν. Και άρχισε η εξερεύνηση της ψυχής του καθενός και η προσπάθεια της γιατρειάς της. Εν τω μεταξύ ήρθε και ένας μικρότερος. Ο Κώστας, άγνωστος σ' όλους, αλλά με την αύρα του σχολείου. Του Ζαννείου. Ο ηλικιωμένος χαμογέλασε. Τον ήξερε.. Δεν ήταν της γενιάς τους, αλλά τον υπηρετεί. Και από αυτή την άποψη κληρούχας τους….

- "Είμαι η Όλγα η Κατσιαρδή. Μόλις 23 χρόνων  ήμουνα και ήρθα να δουλέψω αναπληρώτρια στο Ζάννειο. Κράτησε ενάμιση χρόνο. Μετά πήρα υποτροφία από το ΙΚΥ. Ήσασταν τόσοι φρόνιμοι…. που όταν τελείωσε η χρονιά δεν σας ξαναπήρα... Αλλά τι επίπεδο. Πανέξυπνοι… Ακόμα έχω τον κατάλογο με τα ονόματα και τις σκανδαλιές σας. Τι νομίζετε; Θα σας ξέχναγα;  Σας έχασα, αν και όλη τη ζωή μου δασκάλα υπήρξα αλλά ακαδημαϊκή…  Χαίρομαι που με καλέσατε."

-   "Με λενε Διονυση και μονο καλα θυμαμαι απο το σχολειο μας. Αυστηρο αλλα περναγαμε καλα μεταξυ μας. Και σημερα ειμαστε εδω".

- "Με λένε Μανώλη και ευχαριστώ το σχολείο μου, γιατί όταν πήγα στην Αγγλία, σε πολύ λίγο χρόνο κάλυψα αυτό που οι άλλοι ήθελαν χρόνια..."

- "Με λένε Νίκο και θυμάμαι τι μου ΄δωσε το σχολείο... Σήμερα τα παιδιά δεν ξέρουν να βιδώσουν μια βίδα. Ήρθα στο Ζάννειο, γιατί στο δημοτικό είχα πάρει σβάρνα όλα τα πρότυπα. Οι γονείς μου ήθελαν για μένα κάτι το ξεχωριστό και διάλεξαν το καλύτερο… "

- "Με λένε Γιάννη. Είμαι ο κούρος. Έχω πολλές επιτυχίες μα ξεχνάω με ποιες έχω νταραβέρι..."

           

- "Με λένε το παιδί του μηχανουργείου… Γιατί ήθελε ο πατέρας μου να πάω σε πρότυπο και μετά από κάποιες ζημιές που έκανα στα μηχανήματα, έκανα την έντιμη συμφωνία να καθαρίζω τα τζάμια του μηχανουργείου γιατί έπρεπε και εγώ να δουλεύω όπως οι άλλοι. Σήμερα είμαι βιβλιοπώλης, αφού η νομική που τελείωσα δεν με εκφράζει.."

- "Είμαι ο Σίμος. Χαρά μου που σήμερα είμαι εδώ. Τελείωσα το Μαθηματικό (και ήτανε καλός πιστέψτε με), αλλά μ' άρεσε η δημιουργία. Έχω βιοτεχνία ανοξείδωτων, χάρη στο Ζάννειο. Δεν έχω παράπονο. Στη δουλειά μου είμαι καλλιτέχνης."  Έπιανε το χέρι του αλήθεια..., μα εκείνο που έχει σημασία είναι το μάλαμα που κρύβει πίσω από το χαμόγελο του. Καππαδόκης….

- "Εγώ δεν χρειάζεται να συστηθώ. Με λένε Τσόπελα. Είμαι ο δάσκαλος σας.  Φυσικός από συνείδηση.  Δεν ήταν να' ρθω. Αλλά μόλις άκουσε η κόρη μου την αιτία που θα έβγαινα από το σπίτι, μ' έφερε αυτή. Δεν ήθελε να χάσω τη συνάντηση με τόσα που είχε ακούσει, και αυτή δασκάλα γερμανικών είναι. Ανέλαβε τη μάννα της και ήρθα.  Τι λέτε ρε… Το Συμπόσιο του Ζαννείου θα 'χανα;  Δώδεκα χρόνια δάσκαλος σ' αυτό και όλο γι' αυτό της μίλαγα. Όπου πήγα στη ζωή μου μπροστά μου έβλεπα το Ζάννειο. Με εξυπηρετούσαν παντού γιατί με αναγνώριζαν οι μαθητές μου, παρ' όλο που ... άντε να το πω. Έριχνα και καμιά σφαλιάρα. Μου 'φευγε το χέρι!!! Αλλά για το καλό!!! "

   Έχε τη χάρη δάσκαλε που σε αγαπάμε και σου αναγνωρίζουμε το μεράκι σου στα εργαστήρια. Είχαμε δει και το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο. Οπότε...

- "Στη Γερμανία που ΄χα πάει έμαθα ότι πρέπει να' χω τον μαθητή σε απόσταση ενάμιση μέτρου... Παρ' όλα αυτά οι μαθητές μου εκεί δεν με αγαπάνε σαν αυτούς εδώ που βλέπεις σήμερα, που με τις χειροτονίες  μου σίγουρα δεν τους έκανα διάκους. Δεσπότες, ίσως..  Άσε που ακόμα και οι Γερμανοί με παραδέχτηκαν για τα εργαστήρια που έκανα στους μαθητές. Ζάννειο η απόλυτη ανάμνηση."

- "Εμένα με ξέρετε. Είμαι ο Μελισσάρης. Μαθηματικός και πλακατζής… Και σας μάζευα στο Μελίσσι της γνώσης. Ήσασταν τα παιδιά της τάξης μου, και έπρεπε να συμβάλλω και εγώ για να προοδέψετε. Δεν έχω παράπονο. Καλά πέρασα μαζί σας. Μα και σεις ήσασταν ξύπνια παιδιά. Πολύ χάρηκα που σας ξαναβλέπω...  Και αν κάτι γράψετε για τη συνάντηση μας…, που ’στε το θέλω."

  

- "Είμαι ο Κώστας.  Νεώτερος σας 10 χρόνια. Τελείωσα άλλο σχολείο που ήταν στην Αφεντούλη και τυχαίνει να 'μαι τώρα στο Ζάννειο. Δικός σας. Έγραψα την ιστορία του σχολείου και τώρα μου δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσω κάποιους από τους πρωταγωνιστές του βιβλίου μου..."

- "Είμαι ο Γιάννης. Χώρισα, αλλά έχω οικογένεια. Όλους εσάς... Και για να' χουμε ένα ερώτημα. Πόσοι είναι παντρεμένοι και πόσοι χωρισμένοι.... "

Σηκώθηκαν χέρια... Μισοί-μισοί. Παντρεμένοι-χωρισμένοι. Και ένας ουδέτερος. Ο "βλαμμένος". Και συ βλαμμένε;

- "Εγώ τη γλύτωσα παρ' όλο που πέρασα από παγίδες. Θεσσαλονίκη, Κυκλάδες, Αφρική. Ξέφυγα. Και για τιμωρία θα γράψω την ιστορία του Συμποσίου. "

Αν είναι έτσι συγχωρεμένος.

- "Είμαι ο Κώστας ο γιατρός σας. Τρίτη Γυμνασίου είχα Δαβάκη stop. Αμάν έκανα να περάσω και ας είχα χάσει μόλις τον πατέρα μου. Πέρασα ιατρική στην Αθήνα από την έκθεση. 39 στα 40 πήρα. Δεν ήμασταν μόνο πρακτικό σχολείο. Είχαμε και εξαιρετικούς φιλόλογους. Έπεσε στο βλέμμα μου ένα άρθρο για το σχολείο μας. Δεν κοιμήθηκα το βράδυ πριν το τελειώσω. Λατρεύω να δουλεύω με νέους γιατρούς έστω και αν οι συνθήκες σήμερα δεν είναι οι κατάλληλες. Πάμε χειρότερα. Και όταν πήγα στην Τσεχία και είδα τα νοσοκομεία τους στεναχωρήθηκα για την κατάντια μας."

- "Είμαι ο Κώστας ο βιολόγος. Και εγώ όταν πήγα σε συνέδριο στο Μαρόκο τα ίδια. Ντράπηκα. Μας ξεπέρασαν ... Κατάντια σήμερα το ελληνικό νοσοκομείο..."

- "Με λένε Κώστα. Τώρα προσπαθώ να οργανώσω εδώ τη δουλειά που μου ανέθεσαν. Ήμουνα και διευθυντής σε σχολείο, αλλά αυτός ο χώρος που σας κάλεσα βολεύει γιατί μπορούμε να βλεπόμαστε όλοι. Είμαι φυσικός. Πώς ήρθα στο Ζάννειο; Ο πατέρας μου όταν τελείωσα το δημοτικά ήταν εξορία. Χούντα βλέπεις και αυτός αριστερός. Η μάνα μου αγράμματη. Ξενόπλενε. Έβαζε υπογραφή με το σταυρό. Μου είπε να δώσω στο Ζάννειο, μιας και δεν θα  σπούδαζα να μάθαινα τουλάχιστον μία τέχνη... Και όμως. Τελείωσα το σχολείο. Μπήκα στο Φυσικό με την πρώτη και όλα τα λεφτά που μου έστειλε ο πατέρας μου όλα τα χρόνια ήταν τέσσερις χιλιάδες δραχμές. Δεν είχε... Παντού και πάντοτε δάσκαλοι μας Τσόπελα και Ανδρέου σας έχω μπροστά μου. Είστε οι οδηγοί μου. Λίγα πράγματα μου πρόσφερε το Πανεπιστήμιο στη τεχνική ώστε να ’μαι δάσκαλος…. Δούλευα σαν ηλεκτρολόγος για να τα βγάζω πέρα. Με αυτά που μου 'μαθε το σχολείο μου. Το ευγνωμονώ. "

   Τελευταία στιγμή συγκράτησε τα δάκρυά του. Α ρε Κώστα δεν μας μίλησες ποτέ για αυτά… και σήμερα τι αποκαλύπτεις…. Συνέχισε όμως τις αποκαλύψεις… Με ένα νεύμα του σηκώθηκαν σιγά –σιγά οι συνδαιτυμόνες να σερβιριστούν από το μπουφέ που είχε οργανώσει. Το κρασί δυνατό αντάξιο των στιγμών που ζούσαν όλοι.

- "Κάθε φορά που θέλω να κάνω πείραμα, θυμάμαι τι μας έδειχνες δάσκαλε Τσόπελα και κάνω το ίδιο. Σ΄ ευχαριστώ για αυτά που μου ΄μαθες. Να ΄σαι καλά. Και αυτή τη φωτογραφία που είμαστε με τα κοντομάνικα και τις γραβάτες λίγο πριν αποφοιτήσουμε την έχω εικόνισμα πάνω απ' το τζάκι στο χωριό μου. Είναι οι μνήμες μου. Η οικογένειά μου..."

- "Με λένε Παναγιώτη. Τι και αν σπούδασα ναυτιλιακά. Έχω εστιατόριο και επιχείρηση στο Τολό. Ευπρόσδεκτοι. Όταν μπήκαμε εμείς, ήταν η πρώτη χρονιά που με δύσκολες εξετάσεις δεν μπορούσαν να κόψουν τόσους. Και ας ήμασταν όλοι με 10 απ' το δημοτικό. Τέσσερα τμήματα σχηματίστηκαν στη πρώτη. Πρωτοφανές. Για το Σχολείο; Ευγνωμοσύνη".

- "Με λένε Στέφανο. Ήρθα με μεταγραφή από άλλο σχολείο. Έπαθα σοκ. Βρήκα μαθηταράδες, αλλά έκανα κολλητούς. Τελείωσα και πήρα απολυτήριο γιατί ο Άνθρωπος Μελισσάρης μου ΄βαλε στα μαθηματικά ένα δέκα για να φύγω.... Πως θα μπορούσα να έλειπα σήμερα…. "

Που να 'ξερες ρε Στέφανε ότι τα σημερινά άριστα είναι χειρότερα απ' το τότε δεκάρι το δικό σου...

- "Με λένε Σούλη. Όπως με ξέρουν οι δικοί μου άνθρωποι. Τι μου άφησε το σχολείο; Αγάπη, αλληλεγγύη και καλές αναμνήσεις. Μπορεί να πλακωνόμασταν για τα πολιτικά, αλλά αδέλφια... Πλάκες ατελείωτες .Δεν κάρφωσε ποτέ μα ούτε και ζήλεψε ο ένας τον άλλο. Δεν πήγα φροντιστήριο, γιατί πήρα την απόφαση να δώσω ΑΣΟΕΕ. Πέρασα τρένο, έκανα διδακτορικό και σήμερα είμαι καθηγητής της. Που αλλού; Σ΄ αυτό που μου άρεσε από μικρός. Στην μαρξιστική Οικονομία... "

- "Είμαι ο Έκτορας. Τελείωσα την ΑΣΟΕΕ, αλλά δουλεύω σε άλλο τομέα. Για το σχολείο; Πολύ αγάπη, περνάγαμε καλά, ήμασταν όλοι μαζί."

- "Είμαι ο Δημήτρης. Να ΄μαστε καλά φιλαράκια. Υγεία και αγάπη".

- "Αυτός ο κύριος που βλέπετε απέναντι, ο Γιάννης, είναι κουνιάδος μου, γι' αυτό και κινούμαι προσεκτικά... μην έχουμε και τίποτα ιστορίες. Τελείωσα τους ηλεκτρολόγους στα ΚΑΤΕΕ τότε, αλλά δεν πήγα στην εκπαίδευση. Ασχολήθηκα επαγγελματικά ως ελεύθερος επαγγελματίας. Προοδευτικάνος μέχρι το κόκκαλο  και δεν έχω χωρίσει. Είμαι μια χαρά" αποκρίθηκε ο Νίκος με τη σειρά του.

- "Είμαι ο Μιχάλης. Χώρισα τρεις φορές. Τελείωσα το Μετσόβιο ηλεκτρολόγος και τώρα έχω εταιρεία που ασχολείται με βιολογικούς καθαρισμούς. Ήρθα στην τρίτη γυμνασίου μεταγραφή από το Κερατσίνι. Νόμιζα ότι θα 'μουνα ξεχωριστός σαν μαθητής, αλλά έπαθα σοκ. Έπεσα σε μια τάξη με μυαλά και πολύ καλά παιδιά. Αγάπησα και αγαπήθηκα. Βελτιώθηκα. Για το σχολείο μου; Τι να πω; Πολλές φορές χρειάστηκα κάτι τεχνικό και έβαλα να δουλέψουν οι μνήμες μου από το Ζάννειο. Πιο λίγα κέρδισα απ' το Πολυτεχνείο ως προς αυτό. Με χαρά βρίσκομαι ανάμεσά σας και ευγνωμονώ τους δασκάλους μου".

Δεν είσαι και ο μόνος αδελφέ μου. Βρέθηκε έστω ένας να μη πει κάτι άσχημο για τους παρευρισκόμενους δασκάλους και το σχολείο; Όχι. Μόνο για τον Δαβάκη παράπονα. Όχι για τους βαθμούς. Για τη συμπεριφορά του. Ακόμα και τη Χατζη-Πανηγύρη, τη Χατζημπουμπού θυμηθήκαμε. Που μας μάθαινε Κοινωνική Αγωγή, ένα μάθημα που καθιερώθηκε για να δώσει εφόδια στα παιδιά του ορφανοτροφείου, μα και εμείς  κάτι κερδίσαμε. Πως να συστήνουμε τον  μικρότερο σε μεγαλύτερο και αντίστροφα. Και πως να φερόμαστε σε γυναίκες. Τώρα μάλιστα!!! Για αυτό οι περισσότεροι είναι χωρισμένοι!!!  

Τελευταίος ένας άλλος Κώστας.

- "Είμαι ο Κώστας ο μαθηματικός. Στην 5η Γυμνασίου ήμουν άρρωστος ένα μήνα. Είχα ξεσκιστεί στον Ντάνη για να λύνω ασκήσεις. Πάω σχολείο και ενώ οι άλλοι θα γράφανε διαγώνισμα ο Ανδρέου μου λέει να μην γράψω. Επέμενα. Ανοίγει την κόλλα ο Μελισσάρης και βλέπει ότι τα ΄γραψα όλα. Μου βάζει 19, για το πάθος και τη συνέπεια μου. Να μην πέσω στα μάτια του δασκάλου. Έκτη Γυμνασίου. Τελικές εξετάσεις. Θέλει ο Μήτσος ένα θέμα στα μαθηματικά για να γράψει κάτι. Αδελφική επιταγή. Νόμος. Γράφω ένα θέμα σε μια χαρτοπετσέτα. Πριν προλάβω να την δώσω με πιάνει ο Μελισσάρης. Μου μονογράφει την κόλλα. Βαθμός….. Μηδέν ένα. Που μέτραγε και στο βαθμό του απολυτηρίου και για το πανεπιστήμιο. Ακριβοδίκαιος ο δάσκαλος. Έσφαλλες, θα πληρώσεις. Σε ευχαριστώ δάσκαλε για όσα μου 'μαθες και κυρίως για αυτό το μάθημα. Πάντα σ' είχα στα μάτια μου... "

   Γύρισε το κεφάλι του ο γέρος και πρόσεξε τον ηλικιωμένο δάσκαλο που τα παιδιά τον είχανε για τον Νέστορα. Ένα δάκρυ κύλισε στα μάγουλα του. Από ικανοποίηση για τα παιδιά του. Με τέτοια παιδιά που βλέπει σήμερα, τα παιδιά του…., πως κατόρθωσαν κάποιοι άλλοι ασήμαντοι  και διέλυσαν την χώρα; Πως τους το επέτρεψαν... Αναπόφευκτα συλλογίστηκε… Πως είναι δυνατόν να προωθούνται πάντοτε οι ανέντιμοι και οι ανάξιοι στη χώρα... Θέλω μια χάρη. Αν κάποια στιγμή με χρειαστούνε κάποιοι να φτιάξω ένα σχολείο με ψυχή, θα φωνάξω τα παιδιά μου να  μου στήσουν ένα καινούριο σχολείο. Σαν και το δικό τους. Το Ζάννειο... Και όχι μόνο για τους σπουδαγμένους και ξακουσμένους. Μα για τους απλούς. Τους άξιους, εργατικούς, σαν αυτά τα παιδιά, που όπου και αν πήγαν με αξία και δουλειά έφτασαν μέχρι εκεί που όριζε η μοίρα τους.

Ήρθε η ώρα του αποχωρισμού. Χτύπησε το ρολόι μεσάνυχτα. Η μυσταγωγία τελείωσε. Τα φιλήματα καθενός με όλους στο τέλος επιβεβαίωναν την λύτρωση της ψυχής όλων ανεξαιρέτως. Να ΄στε όλοι καλά. Να ξανανταμώσουμε, όλοι μονολογούσαν. Σε ευχαριστούμε σχολείο για ότι μας προσέφερες. Καλοί μας δάσκαλοι σας ευγνωμονούμε. Αδέλφια μου σας ευχαριστώ που με βοηθήσατε να γίνω καλύτερος άνθρωπος ήταν τα λόγια που άκουγες…. Τότε ο γέρος που καθόταν παράμερα και λεγόταν Ζάννειος σαν με  μαγικό τρόπο έφυγε γιατί δεν ήθελε να δει κανείς τη συγκίνηση και τα δάκρυα του.

   Είναι αξημέρωτα. Ένας ψηλός κύριος με μαύρο παλτό πάει σε μια εκκλησία που έχει ολονυχτία. Μικρή η εκκλησία και είναι ανάμεσα σε κτίρια. Την λένε Αγία Βαρβάρα. Είναι του σχολείου. Του Ζαννείου. Στα χέρια του κρατάει ένα κερί. Να το ανάψει ευλαβικά για τον γιο του Κώστα, να γίνει καλά και γρήγορα το παλικάρι. Να 'χουν κουράγιο τα φιλαράκια του που υποφέρουν. Μια και είναι για άλλα άχρηστος αυτή τη προσευχή μπορεί να κάνει μόνο.

Μια χειμωνιάτικη μέρα γεμάτη βροχή……

Αντί επιλόγου για όλους  της μυσταγωγίας μετέχοντες………..

Δύο επιστολές για το αρχείο και την ιστορία….

Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2019

Την περασμένη Παρασκευή  12 Ιανουαρίου 2019   έλαβα στο προσωπικό μου ηλεκτρονικό ταχυδρομείο από έναν καλό φίλο και συνάδελφο μία ανέλπιστη πρόσκληση για το βράδυ της Δευτέρας 14 Ιανουαρίου στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημαρχείου Νίκαιας.

Ήταν ο Βασίλης Κωνσταντινίδης, απόφοιτος ΄76 του Ζαννείου Πειραματικού Τεχνικού εξατάξιου Γυμνασίου. Η γνωριμία μας ως τη Δευτέρα ήταν …σκιώδης, μεταμοντέρνα, διαδικτυακή…. Με βρήκε και επικοινώνησε μαζί μου –έναν άγνωστο- μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος (ξέρετε, αυτό το ψυχρό και άοσμο επικοινωνιακό αποτύπωμα που δεν έχει  ούτε χρώμα ούτε ήχο ούτε σχήμα),  όταν έμαθε ότι κυκλοφόρησε το 2016 (με την επέτειο συμπλήρωσης 60 χρόνων από την  ίδρυση του Ζαννείου) το βιβλίο μου Ζάννειο 1956-1986. Ένα ιστορικό σχολείο του Πειραιά «αποκαλύπτεται». Έρευνα σε αδημοσίευτο αρχειακό υλικό. Μου ζήτησε να του το ταχυδρομήσω και το έπραξα με μεγάλη ικανοποίηση.

Από τότε η επικοινωνία μας ήταν σαν τις πλατωνικές φιλίες, με μία μυστική και απροσδιόριστη ωστόσο αύρα αμοιβαίας εκτίμησης. Δεν είχαμε ποτέ συναντηθεί διά ζώσης. Μας ένωνε όμως κάτι δυνατό, μία ουσία παράξενη. Τώρα ξέρω. Ήταν το Ζάννειο. Το πνεύμα του Ζαννείου. Η βαθύτερη ουσία του, η πρώτη νιότη, τα ανεκπλήρωτα εφηβικά  όνειρα και η αγάπη για μόρφωση.

Κι ας μην ήμουν απόφοιτος του Ζαννείου αλλά του 6^ου Λυκείου Πειραιά (στην οδό Αφεντούλη περιοχής Βρυώνη, όπου συστεγαζόταν με το 1^ο Γυμνάσιο-Λύκειο- εξέλιξη του 2^ου Γυμνασίου για τους παλαιότερους). Και ας τελείωσα δέκα χρόνια αργότερα το σχολείο, το 1986 και όχι το 1976. Το Ζάννειο ήταν το σχολείο που φοίτησε ο Κωνσταντινίδης και η υπέροχη παρέα του. Το Ζάννειο είναι για μένα το σχολείο που υπηρέτησα και υπηρετώ ακόμη. Το Ζάννειο χτες και σήμερα, τότε και τώρα, σαν καράβι που ταξιδεύει στον χρόνο...

Η πρόσκληση  αυτή έκρυβε εκπλήξεις. Ήταν ένα ταξίδι στο παρελθόν μιας άλλης νιότης, περασμένης, όχι ξεχασμένης. Θα γνώριζα την Τάξη αποφοίτων του 76. Και αυτό από μόνο του ήταν υπέροχο και ακαταμάχητο κίνητρο. Δέχτηκα. Άλλωστε ήταν ευκαιρία να γνωρίσω επιτέλους και τον Βασίλη.

Η συνάντηση ήταν για έναν εξωτερικό παρατηρητή σαν εμένα μοναδική εμπειρία. Μία απίστευτη αλλά αληθινή συνάντηση αναλλοίωτης από τα χρόνια αγάπης, συντροφικότητας και αλληλοσεβασμού. Μετά από 42 χρόνια οι έφηβοι απόφοιτοι του χτες και σήμερα καταξιωμένοι στον χώρο τους επαγγελματίες ακύρωσαν τον χρόνο και άφησαν τα συναισθήματα να πλημμυρήσουν  την αίθουσα του Δημαρχείου, αβίαστα και νοσταλγικά, αυθόρμητα και ολοκληρωτικά. Σαν να μην πέρασε μία μέρα από τότε... Το ΄76. 

Παρά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν και τα εμφανή σημάδια του χρόνου στο σώμα και στα μαλλιά, τα μάτια όλων είχαν το ίδιο χρώμα, όπως και οι ψυχές. Όπως τα συναισθήματα που έτρεφαν ο ένας για τον άλλο, τότε που έχτιζαν ομόνοια και αδελφοσύνη στις αίθουσες, τα εργαστήρια και το προαύλιο του Ζαννείου. Όλοι μαζί από το χτες στο σήμερα σαν μία συλλογική ψυχή στο διηνεκές.

Τι δώρο ήταν αυτό! Τι απρόσμενη μέθεξη! Τι ευτυχία!

Και στην κορυφή της ημικύκλιας αυτής μυσταγωγίας μια δεύτερη έκπληξη. Δύο καθηγητές και μία καθηγήτρια που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των παιδιών τους, των μαθητών τους. Και ήρθαν. Ήταν εκεί, ξανά ανάμεσά τους. Εκεί που πάντα ήταν και ανήκαν. Ανάμεσα στα ζαννειόπαιδα του ΄76. Για να τους δουν ξανά, να τους καμαρώσουν ύστερα από 42 χρόνια....

Και να «εισπράξουν» τον σεβασμό, την αναγνώριση, την αγάπη και τη μέγιστη ικανοποίηση που μπορεί να νιώσει ο καταξιωμένος στη συνείδηση των μαθητών του εκπαιδευτικός: το «Ευχαριστώ Δάσκαλε. Εσύ με έκανες ό, τι είμαι σήμερα... Σου χρωστάω τα πάντα». Σπουδαία λόγια, μεγάλες στιγμές, κορυφαία συναισθήματα. Μεγάλες αλήθειες από τη προσωπική ιστορία του καθενός, χωρίς περιφράσεις και υστεροβουλίες. Ατόφιο μέταλλο, καμωμένο από αγάπη και ευγνωμοσύνη για τον Δάσκαλο....

Χωρίς αίσθηση του χρόνου έμεινα πέντε ώρες να παρακολουθώ εκστασιασμένος τα δρώμενα και να ρουφάω τον κάθε λόγο, το κάθε πείραγμα, την κάθε «ιερή» και πιο μύχια εξομολόγηση αυτών των μεγάλων «παιδιών» προς τους δασκάλους τους. Στους ανθρώπους εκείνους που ευτύχησαν να δουν και να ακούσουν το μεγάλο «Ευχαριστώ Δάσκαλε για ό, τι μου έμαθες» ή το «Πάντα προσπαθούσα να σου μοιάσω. Να γίνω και εγώ σαν και εσένα...». Δάσκαλοι-πρότυπα επιστημόνων σίγουρα. Αλλά  περισσότερο πρότυπα συμπεριφοράς, ήθους, δικαιοσύνης, αρετής, ανθρωπιάς.

Ήταν αυτοί οι ίδιοι που εύρισκα ερευνώντας  ως ιστορικός  στον ξύλινο και άψυχο λόγο του δημόσιου αρχείου που μελετούσα για δύο χρόνια ως την έκδοση του βιβλίου. Για μένα άγνωστα ονόματα ανάμεσα σε άλλα, στεγνές και άνυδρες καταγραφές. Μία υπογραφή ή ένα όνομα στο Πρακτικό του Συλλόγου ή στο Ημερολόγιο του Σχολείου. Κάτι άψυχο. Τώρα όμως;

Τώρα, όμως, σαν μέσα από ρεαλιστικό μυθιστόρημα ή σύγχρονο θεατρικό δρώμενο ξεπηδούσαν με σάρκα και οστά, όρθιοι, αυστηροί, ανθρώπινοι, να αποπνέουν όλα εκείνα που το αρχείο προφανώς δεν μπορούσε να αποτυπώσει. Τη φωνή, το σχήμα, τη διαύγεια της σκέψης, το ήθος, την ανθρώπινη  διαδρομή με αξιοπρέπεια και πληρότητα. Και από την άλλη οι μαθητές αυτών των «ιερών τεράτων» να μιλούν με τρεμάμενη φωνή και υγρά μάτια για αυτούς που τους σημάδεψαν, που τους άλλαξαν τη ζωή. Μνήμη, βίωμα και ιστορία. Να τα φορτία αυτής της μοναδικής εμπειρίας. Να τα υλικά που θα αναστήσει η Τέχνη του λόγου σου, Βασίλη...

Στον δρόμο προς το αυτοκίνητο ένιωθα υπέροχα. Ταυτόχρονα το ομολογώ και ας λένε ότι είναι μία από τις εφτά αμαρτίες. Ζήλεψα.

Ζήλεψα ως παλιός μαθητής τους αποφοίτους του Ζαννείου  για ό ,τι έζησαν και έχουν για πάντα χτίσει μέσα τους για το σχολείο και τους δασκάλους τους.

Ζήλεψα ως δάσκαλος εκείνους, τους Δασκάλους τους Ζαννείου, που αξιώθηκαν αυτή τη μέγιστη  τιμή από τους μαθητές τους.

Ζήλεψα αυτό το: «Δάσκαλε σε ευχαριστώ για αυτά που μου έδωσες. Ό, τι έγινα το οφείλω σε σένα, σε σένα ήθελα να μοιάσω» (ακριβώς έτσι ειπώθηκε από πολλούς).

Εύχομαι όλοι οι μαθητές να αξιωθούν αυτή τη σχέση που σφυρηλάτησαν μεταξύ τους οι απόφοιτοι του ΄76

Εύχομαι τέλος μια μέρα όλοι οι δάσκαλοι –έστω και κατ΄ ελάχιστο-  να αξιωθούμε αυτή την αναγνώριση-τιμή από τους μαθητές μας. Από εμάς εξαρτάται εξολοκλήρου.

Δεν είναι εύκολο. Σίγουρα όμως τώρα ξέρω περισσότερα για αυτό. Δεν θέλει μόνο γνώση. Θέλει πάνω απ΄ όλα μεράκι, αγάπη, ειλικρίνεια, ακεραιότητα και αξίες. Θέλει πίστη  στον Ανθρωπο και Αγώνα για υψηλά ιδανικά. Θέλει αισθήματα.

Βασίλη, σε ευχαριστώ.

Ο φίλος σου,

Κώστας Μπέλσης.

____________________________

Αγαπητέ κύριε Κωνσταντινίδη, καλημέρα,

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ τη χθεσινή βραδιά. Αυτά έγραψα σήμερα στην κόρη μου κ τις δυο αδελφές μου. Αν θέλετε, διαβιβάζετε αυτό το mail στους αγαπημένους σας συμμαθητές.

"Χθες έζησα στο Δήμο Νίκαιας μια χαρούμενη, συγκινητική βραδιά. Με κάλεσαν οι παλιοί μαθητές μου στο Ζάννειο (ήμουν αναπληρώτρια. καθηγήτρια στο διάστημα Οκτ.1973-Μάρτ. 1975) μόνη εμένα γυναίκα μαζί με δυο φυσικούς μαθηματικούς τους. Ήμασταν 30 περίπου άνδρες κ εγώ. Η ηλικία μας διέφερε έξι χρόνια από τους τότε μαθητές μου. Σεβασμός, εκτίμηση, αγάπη, υπερηφάνεια να βλέπεις τα τότε παιδιά αγαπημένα, σήμερα οικογενειάρχες, επιστήμονες, να θαυμάζουν κ ευγνωμονούν τους δασκάλους τους (πολλοί όχι εν ζωή πια) και το ΣΧΟΛΕΙΟ τους, που φρόντισε το κράτος ως τεχνικό λύκειο να το διαλύσει."

Και πάλι σας ευχαριστώ για την τιμή που μου κάματε,

Όλγα Κατσιαρδή - Hering.